An difríocht idir athruithe ar: "Seanad Éireann"

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Content deleted Content added
m Róbat: Athruithe cosmaideacha
No edit summary
Líne 3: Líne 3:
[[Íomhá:SeanadEireann-800.jpg|deas|300px|thumb|Seomra an tSeanaid i d[[Teach Laighean]].]]
[[Íomhá:SeanadEireann-800.jpg|deas|300px|thumb|Seomra an tSeanaid i d[[Teach Laighean]].]]
Is é '''Seanad Éireann''' Teach Uachtarach an [[Oireachtas|Oireachtais]], is é sin, [[Parlaimint]] na [[Éire|hÉireann]]. Tá an dá theach lonnaithe i d[[Teach Laighean]]. Tugtar ''seanadóirí'' ar bhaill an tSeanaid.
Is é '''Seanad Éireann''' Teach Uachtarach an [[Oireachtas|Oireachtais]], is é sin, [[Parlaimint]] na [[Éire|hÉireann]]. Tá an dá theach lonnaithe i d[[Teach Laighean]]. Tugtar ''seanadóirí'' ar bhaill an tSeanaid.

===Cumhachtaí foirmiúla Sheanad an tSaorstáit agus Sheanad 1937===

==Seanad an tSaorstáit (arna leagan amach i mBunreacht 1922)==
Níor mhór an uile bhille a chur á bhreithniú ag an Seanad;
D'fhéadfadh an Seanad rith bille neamhairgid a chur ar fionraí go ceann 270 lá nó 9 mí (méadaíodh an chumhacht mhoilliúcháin sin go dtí 18 mí in 1928);
D’fhéadfadh an Seanad moladh a thabhairt i dtaobh bille airgid (ach ní fhéadfadh sé é a leasú) agus é a chur ar ais laistigh de 21 lá;
Bhí sé de cheart aige billí neamhairgid a thionscnamh agus d’fhéadfadh Seanadóirí Billí Comhaltaí Príobháideacha a thabhairt isteach

==Cumhachtaí Sheanad 1937==
Faoi Airteagail 20-24 den Bhunreacht
Ní mór an uile bhille a chur á bhreithniú ag an Seanad;
I gcás bille atá rite ag an Dáil, féadfaidh an Seanad moill a chur ar rith an bhille go ceann 90 lá;
Féadfaidh an Seanad moladh a dhéanamh maidir le bille airgid (ach ní féidir leis é a leasú) agus moill a chur ar rith an bhille sin go ceann 21 lá;
Is féidir billí nach billí airgid iad a thionscnamh i Seanad Éireann ar choinníoll nach mbeartaítear leo an Bunreacht a leasú. Féadfaidh Seanadóirí Billí Comhaltaí Príobháideacha a thabhairt isteach.





== Ballraíocht ==
== Ballraíocht ==
De réir an bhunreacht, is gá go dtarlaíonn an toghchán do Sheanad Éireann laistigh de 90 lá ó thoghchán [[Dáil Éireann|Dála]]. Tá seasca ball sa Seanad:
De réir an bhunreachta, is gá go dtarlaíonn an toghchán do Sheanad Éireann laistigh de 90 lá ó thoghchán [[Dáil Éireann|Dála]]. Tá seasca ball sa Seanad:
* Toghtar 43 ag [[Teachta Dála|Teachtaí Dála]], Seanadóirí an tSeanaid roimhe sin agus comhairleoirí áitiúla.
* Toghtar 43 ag [[Teachta Dála|Teachtaí Dála]], Seanadóirí an tSeanaid roimhe sin agus comhairleoirí áitiúla.
* Toghtar seisear ag lucht céime ollscoile.
* Toghtar seisear ag lucht céime ollscoile.

Leagan ó 11:23, 11 Aibreán 2022

Seomra an tSeanaid i dTeach Laighean.

Is é Seanad Éireann Teach Uachtarach an Oireachtais, is é sin, Parlaimint na hÉireann. Tá an dá theach lonnaithe i dTeach Laighean. Tugtar seanadóirí ar bhaill an tSeanaid.

Cumhachtaí foirmiúla Sheanad an tSaorstáit agus Sheanad 1937

Seanad an tSaorstáit (arna leagan amach i mBunreacht 1922)

Níor mhór an uile bhille a chur á bhreithniú ag an Seanad; D'fhéadfadh an Seanad rith bille neamhairgid a chur ar fionraí go ceann 270 lá nó 9 mí (méadaíodh an chumhacht mhoilliúcháin sin go dtí 18 mí in 1928); D’fhéadfadh an Seanad moladh a thabhairt i dtaobh bille airgid (ach ní fhéadfadh sé é a leasú) agus é a chur ar ais laistigh de 21 lá; Bhí sé de cheart aige billí neamhairgid a thionscnamh agus d’fhéadfadh Seanadóirí Billí Comhaltaí Príobháideacha a thabhairt isteach

Cumhachtaí Sheanad 1937

Faoi Airteagail 20-24 den Bhunreacht Ní mór an uile bhille a chur á bhreithniú ag an Seanad; I gcás bille atá rite ag an Dáil, féadfaidh an Seanad moill a chur ar rith an bhille go ceann 90 lá; Féadfaidh an Seanad moladh a dhéanamh maidir le bille airgid (ach ní féidir leis é a leasú) agus moill a chur ar rith an bhille sin go ceann 21 lá; Is féidir billí nach billí airgid iad a thionscnamh i Seanad Éireann ar choinníoll nach mbeartaítear leo an Bunreacht a leasú. Féadfaidh Seanadóirí Billí Comhaltaí Príobháideacha a thabhairt isteach.



Ballraíocht

De réir an bhunreachta, is gá go dtarlaíonn an toghchán do Sheanad Éireann laistigh de 90 lá ó thoghchán Dála. Tá seasca ball sa Seanad:

Baill den 23ú Seanad

Páirtí Seanadóirí
Fianna Fáil 28
Fine Gael 14
Polaiteoirí neamhspleácha 7
Páirtí an Lucht Oibre 5
An Páirtí Daonlathach 2
Comhaontas Glas 3
Iomlán 60

Naisc Sheachtracha