An difríocht idir athruithe ar: "Seanad Éireann"
m Róbat: Athruithe cosmaideacha |
No edit summary |
||
Líne 3: | Líne 3: | ||
[[Íomhá:SeanadEireann-800.jpg|deas|300px|thumb|Seomra an tSeanaid i d[[Teach Laighean]].]] |
[[Íomhá:SeanadEireann-800.jpg|deas|300px|thumb|Seomra an tSeanaid i d[[Teach Laighean]].]] |
||
Is é '''Seanad Éireann''' Teach Uachtarach an [[Oireachtas|Oireachtais]], is é sin, [[Parlaimint]] na [[Éire|hÉireann]]. Tá an dá theach lonnaithe i d[[Teach Laighean]]. Tugtar ''seanadóirí'' ar bhaill an tSeanaid. |
Is é '''Seanad Éireann''' Teach Uachtarach an [[Oireachtas|Oireachtais]], is é sin, [[Parlaimint]] na [[Éire|hÉireann]]. Tá an dá theach lonnaithe i d[[Teach Laighean]]. Tugtar ''seanadóirí'' ar bhaill an tSeanaid. |
||
===Cumhachtaí foirmiúla Sheanad an tSaorstáit agus Sheanad 1937=== |
|||
==Seanad an tSaorstáit (arna leagan amach i mBunreacht 1922)== |
|||
Níor mhór an uile bhille a chur á bhreithniú ag an Seanad; |
|||
D'fhéadfadh an Seanad rith bille neamhairgid a chur ar fionraí go ceann 270 lá nó 9 mí (méadaíodh an chumhacht mhoilliúcháin sin go dtí 18 mí in 1928); |
|||
D’fhéadfadh an Seanad moladh a thabhairt i dtaobh bille airgid (ach ní fhéadfadh sé é a leasú) agus é a chur ar ais laistigh de 21 lá; |
|||
Bhí sé de cheart aige billí neamhairgid a thionscnamh agus d’fhéadfadh Seanadóirí Billí Comhaltaí Príobháideacha a thabhairt isteach |
|||
==Cumhachtaí Sheanad 1937== |
|||
Faoi Airteagail 20-24 den Bhunreacht |
|||
Ní mór an uile bhille a chur á bhreithniú ag an Seanad; |
|||
I gcás bille atá rite ag an Dáil, féadfaidh an Seanad moill a chur ar rith an bhille go ceann 90 lá; |
|||
Féadfaidh an Seanad moladh a dhéanamh maidir le bille airgid (ach ní féidir leis é a leasú) agus moill a chur ar rith an bhille sin go ceann 21 lá; |
|||
Is féidir billí nach billí airgid iad a thionscnamh i Seanad Éireann ar choinníoll nach mbeartaítear leo an Bunreacht a leasú. Féadfaidh Seanadóirí Billí Comhaltaí Príobháideacha a thabhairt isteach. |
|||
== Ballraíocht == |
== Ballraíocht == |
||
De réir an |
De réir an bhunreachta, is gá go dtarlaíonn an toghchán do Sheanad Éireann laistigh de 90 lá ó thoghchán [[Dáil Éireann|Dála]]. Tá seasca ball sa Seanad: |
||
* Toghtar 43 ag [[Teachta Dála|Teachtaí Dála]], Seanadóirí an tSeanaid roimhe sin agus comhairleoirí áitiúla. |
* Toghtar 43 ag [[Teachta Dála|Teachtaí Dála]], Seanadóirí an tSeanaid roimhe sin agus comhairleoirí áitiúla. |
||
* Toghtar seisear ag lucht céime ollscoile. |
* Toghtar seisear ag lucht céime ollscoile. |
Leagan ó 11:23, 11 Aibreán 2022
Ní mór an t-alt seo a ghlanadh, ionas go mbeidh caighdeán níos fearr ann.
Tar éis duit an t-alt a ghlanadh, is féidir leat an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le fáil amach faoin dóigh cheart le feabhas a chur ar alt ciclipéide. |
Is é Seanad Éireann Teach Uachtarach an Oireachtais, is é sin, Parlaimint na hÉireann. Tá an dá theach lonnaithe i dTeach Laighean. Tugtar seanadóirí ar bhaill an tSeanaid.
Cumhachtaí foirmiúla Sheanad an tSaorstáit agus Sheanad 1937
Seanad an tSaorstáit (arna leagan amach i mBunreacht 1922)
Níor mhór an uile bhille a chur á bhreithniú ag an Seanad; D'fhéadfadh an Seanad rith bille neamhairgid a chur ar fionraí go ceann 270 lá nó 9 mí (méadaíodh an chumhacht mhoilliúcháin sin go dtí 18 mí in 1928); D’fhéadfadh an Seanad moladh a thabhairt i dtaobh bille airgid (ach ní fhéadfadh sé é a leasú) agus é a chur ar ais laistigh de 21 lá; Bhí sé de cheart aige billí neamhairgid a thionscnamh agus d’fhéadfadh Seanadóirí Billí Comhaltaí Príobháideacha a thabhairt isteach
Cumhachtaí Sheanad 1937
Faoi Airteagail 20-24 den Bhunreacht Ní mór an uile bhille a chur á bhreithniú ag an Seanad; I gcás bille atá rite ag an Dáil, féadfaidh an Seanad moill a chur ar rith an bhille go ceann 90 lá; Féadfaidh an Seanad moladh a dhéanamh maidir le bille airgid (ach ní féidir leis é a leasú) agus moill a chur ar rith an bhille sin go ceann 21 lá; Is féidir billí nach billí airgid iad a thionscnamh i Seanad Éireann ar choinníoll nach mbeartaítear leo an Bunreacht a leasú. Féadfaidh Seanadóirí Billí Comhaltaí Príobháideacha a thabhairt isteach.
Ballraíocht
De réir an bhunreachta, is gá go dtarlaíonn an toghchán do Sheanad Éireann laistigh de 90 lá ó thoghchán Dála. Tá seasca ball sa Seanad:
- Toghtar 43 ag Teachtaí Dála, Seanadóirí an tSeanaid roimhe sin agus comhairleoirí áitiúla.
- Toghtar seisear ag lucht céime ollscoile.
- Triúir ag Ollscoil na hÉireann.
- Triúir ag Ollscoil Átha Cliath.
- Ainmnítear aon duine dhéag ag an Taoiseach, a bhíonn roghnaithe ag an Dáil tar éis thoghchán na Dála.
Baill den 23ú Seanad
Páirtí | Seanadóirí |
---|---|
Fianna Fáil | 28 |
Fine Gael | 14 |
Polaiteoirí neamhspleácha | 7 |
Páirtí an Lucht Oibre | 5 |
An Páirtí Daonlathach | 2 |
Comhaontas Glas | 3 |
Iomlán | 60 |
Naisc Sheachtracha
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |