Samhadh sléibhe
Oxyria digyna  | |
|---|---|
 | |
| Tacsanomaíocht | |
| For-ríocht | Eukaryota |
| Ríocht | Plantae |
| Ord | Caryophyllales |
| Fine | Polygonaceae |
| Treibh | Rumiceae |
| Géineas | Oxyria |
| Speiceas | Oxyria digyna Hill |
| Ainmníocht | |
| Basainm | Rumex digynus |
Is speiceas de phlanda bláthanna é an samhadh sléibhe[1], nó Oxyria digyna, as fine an ruáin, Polygonaceae. Is planda dúchasach é i réigiúin Artacha agus áiteanna sléibhtiúla den Leathsféar Thuaidh.
Cur Síos[cuir in eagar | athraigh foinse]
Is planda ilbhliantúil é an samhadh sléibhe a bhfuil socfhréamh láidir air agus a fhásann go dtí idir 10 agus 30 cm. Fásann sé i dtoim dhlútha agus go hiondúil ní bhíonn géaga ná gruaig ar an ngas. Dath cineál dearg a bhíonn ar na gais bhláthacha agus ar ghais na nduilleog. Cruth duáin a bhíonn ar na duilleoga, iad beagán ramhardhuilleach, agus iad ar ghais a thagann aníos ón mbunghas. Tagann bláthanna beaga, glasa orthu a iompaíonn scothdhearg ina dhiaidh, agus iad ina ngrúpa i mbraisle ingearach oscailte. Cnó beag atá sa toradh, agus sciathán leathan ina thimpeall a iompaíonn dearg sa deireadh. Agus é i gcruth toim atá dlúth, dearg, is furasta an planda seo a aithint. Fásann an Samhadh sléibhe in áiteanna fliucha atá clúdaithe le sneachta sa gheimhreadh.
Dáileadh agus gnáthóg[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tá an Samhadh sléibhe coitianta i dtundra an Artaigh. Níos faide ó dheas, tá dáileadh imthoisceach aige agus fásann sé in áiteanna arda sléibhtiúla den Leathsféar Thuaidh lena n-áirítear na hAlpa, an Sierra Nevada agus Sliabhraon na Cascáide. Is iondúil go bhfásann sé i móinéir Alpacha, scileach agus ina aice le srutháin.
Úsáidí[cuir in eagar | athraigh foinse]
Tá blas géar nó blas úr aigéadach (de bharr aigéid ocsalaigh)ar dhuilleoga an tsamhaidh sléibhe agus tá go leor vitimín C iontu. Is féidir iad a ithe amh nó iad a chócaráil.
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ ““Oxyria digyna” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2023-06-26.