Jump to content

Sadb ingen Chuinn

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaSadb ingen Chuinn
Teaghlach
CéileAilill Aulom Cuir in eagar ar Wikidata
PáisteEoghan Mór, Cormac Cas, Lugaid mac Con, Sadhbh Cuir in eagar ar Wikidata
AthairConn Céadchathach
SiblínArt mac Cuinn

Iníon Ard Rí na hÉireann Choinn Chétchathaigh ab ea Sadhbh Ní Choinn (Sean-Ghaeilge Sadb ingen Chuinn).[1][2]

De réir nósanna ar leith, phós sí Macnia mac Lugdach, tiarna na nDáirine nó na gCorcu Loígde, agus máthair an Ard-Rí Lugaid mac Con, ab ea í. Tar éis bás Mhacnia, phós sí Ailill Aulom, rí na hÉireann theas, agus Éogan Mór, sinsear na nEoghanacht ab ea a mac leis. Art mac Cuinn, ina Ard-Rí féin fosta, ab ea a deartháir, agus phós a deirfiúr Sáruit Conaire Cóem na nÉarann, a raibh ina Ard Rí roimh Art.

Mar mhalairt air sin, mar shampla sa scéal Cath Maige Mucrama, bean chéile Ailealla Óloim amháin ab ea í, agus máthair Eoghain Mhóir, Cormaic Chais agus Céin, agus máthair altrama Lughaidhe mhic Choinn.

Sa scéal luath-nua-aimsire Cath Maige Léna, is bean chéile Mhic Choinn í Sadhbh, cré go nglaoitear Mac Nia air, is amhlaidh mearaithe lena athair nó a sheanathair.

Pé scéal é, i dtréimhsí stairiúla, cuimhníodh í go príomha mar sinsear na nEoghanacht.

Agallamh na Seanórach

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá Sadhbh luaite in Agallamh na Seanórach. De réir Caoilte, "fert in cetbramad ben is ferr ro laighestar le fer a n-aenaimsir [f]ria",[3] duine den ceathrar ban is fearr a luigh le fear ariamh.

Sadhbh agus Fionn

[cuir in eagar | athraigh foinse]

B'fhéidir é go bhfuil ar a laghad cuid de Shadhbh, bean chéile Fhionn mhic Chumhaill agus máthair Oisín, bunaithe ar Shadhbh ní Choinn.

  1. Connon, ll. 238-40
  2. Keating, Geoffrey (1723). "The General History of Ireland ..." (as en). J. Bettenham. 
  3. Acallamh na Senórach, Whitley Stokes (eag.), Leabharlann Nàiseanta na h-Alba, lch. 59 (lch. 77 sa nasc).