Réigiúin NUTS na hÉireann
I gcomhair feidhmeanna staidrimh, baineann Éire úsáid as Aicmiú Comhchoiteann na nAonad Críche maidir le Staidreamh (NUTS), caighdeán geochód an AE.[1] Is ríthábhachtach é an tAicmiú i meicníocht seachadta Ciste Forbraíochta Réigiúnaí na hEorpa.
Is é IE an cód a thugtar d'Éirinn sa chóras trí-leibhéal NUTS curtha i bhfeidhm ag Eurostat. Tá leibhéal riaracháin eile ann i nÉrinn, an toghlimistéar áitiúil (TLA).
 | |||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
Rinneadh an leagan is déanaí de chóras NUTS sa bhliain 2016, a tháinig i réim sa bhliain 2018.[2] Déantar réigiúin NUTS 2 a rangú mar níos lú forbartha, transitional, nó níos mó forbartha.[3]
Achoimre
[cuir in eagar | athraigh foinse]| Leibhéal | Fo-ranna |
|---|---|
| NUTS 1 | 1 |
| Réigiúin NUTS 2 | 3 |
| Réigiúin NUTS 3 | 8 |
| Aonaid riaracháin áitiúla | 166 |
Leibhéil NUTS 1, 2 agus 3
[cuir in eagar | athraigh foinse]Seo a leanas gach réigiún NUTS i nÉirinn, in ord cód.
| NUTS 1 | Cód | NUTS 2 | Cód | Stádas | NUTS 3 | Cód | Aonad rialtas áitiúil |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Éire | IE0 | Réigiún an Tuaiscirt agus an Iarthair | IE04 | Aistriú | Teorann | IE041 | Cabhán, Dún na nGall, Liatroim, Muineachán, Sligeach |
| Iarthar | IE042 | Maigh Eo, Ros Comáin, Gaillimh, Cathair na Gaillimhe | |||||
| Deisceart | IE05 | Níos forbartha | Lár-Iarthar | IE051 | an Chlár, Tiobraid Árann, Luimneach | ||
| Oirdheisceart | IE052 | Ceatharlach, Cill Chainnigh, Loch Garman, Contae Phort Láirge | |||||
| Iardheisceart | IE053 | Ciarraí, Corcaigh agus Cathair Chorcaí | |||||
| Oirthear agus Lár Tíre | IE06 | Níos forbartha | Baile Átha Cliath | IE061 | Cathair Bhaile Átha Cliath, Dún Laoghaire-Ráth an Dúin, Fine Gall agus Contae Átha Cliath Theas | ||
| Lár-Oirthear | IE062 | Cill Dara, an Mhí, Cill Mhantáin, Lú | |||||
| Lár na Tíre | IE063 | Laois, an Longfort, Uíbh Fhailí, an Iarmhí |
Staidreamh déimeagrafach
[cuir in eagar | athraigh foinse]| Réigiún | Daonra (2022)[4] | Achar (km2) | Dlús daonra | % daonra |
|---|---|---|---|---|
| Teorainn | 417,260 | 11,516 | 36 | 8.14% |
| Iarthar | 483,677 | 14,289 | 34 | 9.44% |
| Iarrtar Lár | 500,524 | 10,511 | 48 | 9.77% |
| Oirdheisceart | 456,228 | 7,198 | 63 | 8.90% |
| Iardheisceart | 736,489 | 12,312 | 60 | 14.37% |
| Baile Átha Cliath | 1,450,701 | 926 | 1,567 | 28.31% |
| Oirthear Lár | 761,858 | 6,891 | 111 | 14.87% |
| Lár na tíre | 316,799 | 6,651 | 48 | 6.18% |
| Éire | 5,123,536 | 70,294 | 73 | 100.00% |
Aonaid riaracháin áitiúla
[cuir in eagar | athraigh foinse]Is iad na toghlimistéir áitiúla na haonaid riaracháin áitiúla i nÉirinn.[5] I gcontaetha lasmuigh de Bhaile Átha Cliath, tá siad faoi bhun na cheantair bhardais laistigh d'údaráis áitiúla.
Tionóil Réigiúnacha
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá Tionól Réigiúnach ag gach réigiún NUTS 2. Tá na réigiúin roinnte ina gceantair pleanála straitéiseacha, a thagann le réigiúin NUTS 3. Roimh an mbliain 2014, bhí Údaráis Réigiúnacha ag na hocht réigiún NUTS 3. Chuir an t-acht 2014 deireadh leo siúd agus chruthaigh ina n-ionad Tionóil Réigiúnacha.[6][7] Ainmnítear teachtaí tionóil ag na húdaráis áitiúla as a gcuid comhairleoirí.
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Cóid LAU (aonaid riaracháin áitiúla (ARA))
- Hierarchical list of the Nomenclature of territorial units for statistics - NUTS and the Statistical regions of Europe
- Léarscáil de thíortha an AE - NUTS leibhéal 1
- Idirdhealú idir na leibhéil sa chóras NUTS agus aonaid riaracháin náisiúnta
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ "Revision to the Irish NUTS2 and NUTS3 regions". cso.ie. Dáta rochtana: 30ú Meitheamh 2018.
- ↑ "Commission Regulation (EU) 2016/2066 amending the annexes ... [of] ... NUTS". EUR-Lex. Dáta rochtana: 15ú Lúnasa 2025.
- ↑ "Commission Implementing Decision (EU) 2021/1130 ... regions eligible for funding from the European Regional Development Fund and the European Social Fund Plus ...". EUR-Lex. Dáta rochtana: 15ú Lúnasa 2025.
- ↑ "FP005 Components of Population Change 2016 to 2022" (23ú Meitheamh 2022). Dáta rochtana: 12ú Márta 2023.
- ↑ "Correspondence between the NUTS levels and the national administrative units". Eurostat (11ú Meitheamh 2020). Dáta rochtana: 14ú Eanáir 2022.
- ↑ Local Government Act 1991 (Regional Authorities) (Amendment) Order 2014 (I.R. Ui. 228/2014 (en) Sínithe ar an 29ú Meitheamh 2014. Ionstraim Reachtúil Rialtas na hÉireann. Faighte ó Leabhar Reachtanna na hÉireann ar an 25ú Meán Fómhair 2025.
- ↑ Local Government Act 1991 (Regional Assemblies) (Establishment) Order 2014 (I.R Ui. 573/2014 (en) Sínithe ar an 16ú Nollaig 2014. Sínithe ar an 29ú Meitheamh 2014. Ionstraim Reachtúil Rialtas na hÉireann. Faighte ó Leabhar Reachtanna na hÉireann ar an 24ú Márta 2019.