Jump to content

Ráta úis

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.

Séard atá sa ráta úis ná an méid úis (méid airgid) atá dlite in aghaidh na tréimhse, mar chion den mhéid a thugtar ar iasacht, a thaisceadh nó a fuarthas ar iasacht (ar a dtugtar an phríomhshuim). Braitheann an t-ús iomlán ar mhéid a tugadh ar iasacht nó a fuarthas ar iasacht ar an bpríomhshuim, an ráta úis, an mhinicíocht imshocraíochta, agus an tréimhse ama a thugtar ar iasacht, a thaisceadh nó a fuarthas ar iasacht é.

Sainmhínítear é mar an cion den mhéid a fuarthas ar iasacht. a ghearrann iasachtóir mar ús ar an iasachtaí, leagtha síos de ghnáth mar chéatadán bliantúil.[1] Is é an ráta a ghearrann banc nó iasachtóir eile orthu siúd ar mian leo a chuid airgid a fháil ar iasacht, nó an ráta a íocann banc lena choigilteoirí as airgead a choinneáil i gcuntas.[2]

Is é an ráta bliantúil úis an ráta thar thréimhse bliana. Bíonn rátaí úis eile i bhfeidhm thar thréimhsí éagsúla, mar shampla mí nó lá, ach is gnách go ndéantar iad a bhliantúlú .

Fachtóirí tionchair

[cuir in eagar | athraigh foinse]

Athraíonn rátaí úis de réir:

  • treoracha an rialtais chuig an mbanc ceannais chun aidhmeanna an rialtais a chur i gcrích
  • airgeadra na príomhshuime a tugadh ar iasacht nó a fuarthas ar iasacht
  • an téarma go dtí aibíocht na hinfheistíochta
  • dóchúlacht mainneachtana bhraite an iasachtaí
  • soláthar agus éileamh sa mhargadh
  • méid na comhthaobhachta
  • gnéithe speisialta cosúil le forálacha glaonna
  • riachtanais chúlchiste
  • iarmhéid cúiteach

chomh maith le fachtóirí eile.

Faigheann comhlacht caipiteal ar iasacht ó bhanc chun sócmhainní a cheannach dá gnó. Mar chúiteamh, gearrann an banc ús ar an gcomhlacht. (D’fhéadfadh go n-éileodh an t-iasachtóir cearta ar na sócmhainní nua mar chomhthaobhacht.)

Úsáidfidh banc an caipiteal a thaisceann daoine aonair chun iasachtaí a thabhairt dá gcliaint. Mar chúiteamh, ba cheart don bhanc daoine aonair a bhfuil a leas caipitil curtha i dtaisce acu a íoc. Braitheann méid na híocaíochta úis ar an ráta úis agus ar an méid caipitil a thaisc siad.

Téarmaí gaolmhara

[cuir in eagar | athraigh foinse]

De ghnáth tagraíonn bunráta don ráta bliantúil a thairgeann an banc ceannais nó údarás airgeadaíochta eile ar thaiscí thar oíche.  Féadfaidh an Ráta Céatadánach B liantúil (RCB) tagairt a dhéanamh do RCB ainmniúil nó do RCN éifeachtach (RCBe). Is é an difríocht idir an dá cheann ná go dtugann an RCBe cuntas ar tháillí agus ar imshocraíocht, cé nach ndéanann an RCB ainmniúil amhlaidh

Úsáidtear an Ráta Coibhéiseach Bliantúil (RCB), ar a dtugtar an ráta bliantúil éifeachtach freisin, chun cabhrú le tomhaltóirí táirgí a chur i gcomparáid le minicíochtaí imshocraíochta éagsúla ar bhonn coiteann, ach ní thugann sé cuntas ar tháillí.

Cuirtear ráta lascaine i bhfeidhm chun an luach reatha a ríomh.

  1. http://www.oxforddictionaries.com/Oxford[nasc briste go buan] Dictionaries}
  2. http://dictionary.cambridge.org/Cambridge[nasc briste go buan] Dictionary