Jump to content

Orgánachatalú

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Léiríonn sintéis Justus von Liebig d'ocsaimíd ó chianaigin agus uisce an chéad imoibriú orgánachatalaíoch, agus aicéataildéad sainaitheanta tuilleadh mar an chéad "orgánachatalaíoch" íon a aimsíodh den chéad uair, a ghníomhaíonn mar an gcéanna leis na "coipeoirí" a dtugtar an uair sin orthu, ar a dtugtar einsímí anois. [1] [2]

Sa cheimic orgánach, is cineál catalú é orgánachatalú ina méadaítear ráta an imoibrithe cheimicigh trí chatalaíoch orgánach. Is éard atá sa "orgánachatalaíoch" seo ná carbón, hidrigin, sulfar agus eilimintí neamh-mhiotalacha eile a fhaightear i gcomhdhúile orgánacha. [3] [4][5][6][7][8] Mar gheall ar a gcosúlacht i gcomhdhéanamh agus i dtuairisc, is minic a ceapadh gur ainm mí-oiriúnach iad i gcomhair einsímí mar gheall ar a n-éifeachtaí inchomparáide ar rátaí imoibrithe agus ar na cineálacha catalaithe atá i gceist.

Naisc sheahtracha

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. Justus von Liebig (1860). "Ueber die Bildung des Oxamids aus Cyan". Annalen der Chemie und Pharmacie 113 (2): 246–247. doi:10.1002/jlac.18601130213. 
  2. W. Langenbeck (1929). "Über organische Katalysatoren. III. Die Bildung von Oxamid aus Dicyan bei Gegenwart von Aldehyden". Liebigs Ann. 469: 16–25. doi:10.1002/jlac.19294690103. 
  3. Berkessel (2005). "Asymmetric Organocatalysis". Weinheim: Wiley-VCH. ISBN 978-3-527-30517-9. 
  4. Special Issue: List (2007). "Organocatalysis". Chem. Rev. 107 (12): 5413–5883. doi:10.1021/cr078412e. 
  5. Peter I. Dalko (2004). "In the Golden Age of Organocatalysis". Angew. Chem. Int. Ed. 43 (39): 5138–5175. doi:10.1002/anie.200400650. PMID 15455437. 
  6. Matthew J. Gaunt (2007). "Enantioselective organocatalysis". Drug Discovery Today 12 (1/2): 8–27. doi:10.1016/j.drudis.2006.11.004. PMID 17198969. 
  7. Dieter Enders (2007). "Asymmetric Organocatalytic Domino Reactions". Angew. Chem. Int. Ed. 46 (10): 1570–1581. doi:10.1002/anie.200603129. PMID 17225236. 
  8. Peter I. Dalko (2001). "Enantioselective Organocatalysis". Angew. Chem. Int. Ed. 40 (20): 3726–3748. doi:10.1002/1521-3773(20011015)40:20<3726::AID-ANIE3726>3.0.CO;2-D. PMID 11668532.