Natsume Sōseki

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Natsume Sōseki
Natsume Soseki photo.jpg
Saol
Ainm iomlán夏目 金之助
Eolas breitheKikuichō (en) Aistrigh, 9 Feabhra 1867, 1867
NáisiúntachtAn tSeapáin
Áit chónaitheQ11493060 Aistrigh
Teanga dhúchaisAn tSeapáinis
BásWaseda-Minamichō (en) Aistrigh, 9 Nollaig 1916, 1916
Áit adhlacthaZōshigaya Cemetery (en) Aistrigh
Cúis bháis (othras peipteach)
Muintir
Céile/CéilíKyoko Natsume (en) Aistrigh
Páistí
Teaghlach
TreibhNatsume clan (en) Aistrigh
Oideachas
Alma materOllscoil Tóiceo
Chiyoda Ward Ochanomizu Elementary School (en) Aistrigh
Hibiya High School (en) Aistrigh
Ollscoil Nishogakusha
University College London
first higher school (en) Aistrigh
TeangachaAn tSeapáinis
MúinteoiríWilliam James Craig (en) Aistrigh
Raphael von Koeber
Mic léinnMisao Fujimura
Yoshishige Abe
Toyotaka Komiya
Miekichi Suzuki
Morita Sōhei
Kōhei Akagi
Ryūnosuke Akutagawa
Jirō Abe
Hyakken Uchida
Masao Kume
Torahiko Terada
Kansuke Naka
Kaichi Matsuura
Toyoichirō Nogami
Yaeko Nogami
Masatsuna Noma
Kōzō Hayashibara
Yuzuru Matsuoka
Tōyōjō Matsune
Tetsuro Watsuji
Gairm
Gairmscríbhneoir, file, úrscéalaí agus múinteoir ollscoile
FostóiríOllscoil Tóiceo
Tōkyō Senmon Gakkō (en) Aistrigh
Ehime Prefectural Matsuyama Higashi High School (en) Aistrigh
first higher school (en) Aistrigh
Ollscoil Meiji
Fifth High School (en) Aistrigh
Tokyo Higher Normal School (en) Aistrigh
Asahi Shimbun Company (en) Aistrigh
Saothar iomráiteachKokoro (en) Aistrigh
Botchan (en) Aistrigh
I Am a Cat (en) Aistrigh
Kusamakura (en) Aistrigh
The 210th Day (en) Aistrigh
Nowaki (en) Aistrigh
The Poppy (en) Aistrigh
The Miner (en) Aistrigh
Sanshirō (en) Aistrigh
Sorekara (en) Aistrigh
The Gate (en) Aistrigh
To the Spring Equinox and Beyond (en) Aistrigh
The Wayfarer (en) Aistrigh
Grass on the Wayside (en) Aistrigh
Light and Darkness (en) Aistrigh
The Tower of London (en) Aistrigh
Koto no Sorane (en) Aistrigh
The Heredity of Taste (en) Aistrigh
Bunchō (en) Aistrigh
Ten Nights of Dreams (en) Aistrigh
Eijitsu Shōhin (en) Aistrigh
Kairo-kō (en) Aistrigh
Mankan Tokorodokoro (en) Aistrigh
BallraíochtQ17992887 Aistrigh
Q11518489 Aistrigh
GluaiseachtYoyūha (en) Aistrigh

Tá an t-iomrá le Natsume Sōseki (夏目 漱石) (9 Feabhra 1867 – 9 Nollaig 1916), scríbhneoir a baisteadh mar Natsume Kinnosuke (夏目 金之助), gurb é an t-úrscéalaí Seapánach is suntasaí de ré Meiji (1968-1912) é. Chumadh sé haiku agus dánta den saghas Síneach, agus b'eolaí ar litríocht na Breataine é.

A óige[cuir in eagar | athraigh foinse]

Íomhá Natsume Sōseki ar aghaidh bancnóta 1000 yen (1984).

Rugadh é in Babashita i réigiún Edo d’Ushigome (Kikui in Shinjuku mar a thugtar inniu air). Ní raibh a thuismitheoirí ró-óg nuair a rugadh é: bhí a mháthair daichead bliain d’aois agus a athair trí bliana is caoga, agus gan leanbh eile ag teastáil uathu.[1] Bhí seisear clainne ann cheana, agus bhí páiste breise ina thrillín ar an teaghlach, rud a d’fhág smál ar a mhuintir.[2] Ghabh lánúin gan chlann Natsume ar altramacht sa bhliain 1868, cé gur scar siad nuair a bhí sé naoi mbliana d’aois[3]. D'fhill sé ar a muintir féin.

D'fhreastail Natsume ar mheánscoil i dTóiceo, áit ar tháinig lé aige le litríocht na Síne. Shamhlaigh sé go bhféadfadh sé dul le scríbhneoireacht é féin feasta, ach níor thaitin an mian seo lena mhuintir, agus chuaigh sé ar Ollscoil Impiriúil Thóiceo le staidéar a dhéanamh ar ailtireacht. Thosaigh sé ag foghlaim Béarla freisin agus barúil aige go bhféadfadh sé leas a bhaint as an teanga sin feasta ina chuid staidéir.[4]

Sa bhliain 1887 bhuail Natsume le Masaoka Shiki, cara a chabhraigh leis agus é ag cumadh haiku. Thosaigh sé ag cur Sōseki (focal Síneach a chiallaíonn “ceanndána”) lena chuid dánta.

Sa bhliain 1990 thosaigh sé ag déanamh staidéir sa Roinn Litríochta Béarla, áit ar chuir sé snas agus caoi ar a chuid Béarla, agus nuair a bhain sé céim amach sa bhliain 1893 chuaigh sé i mbun múinteoireachta i scoileanna éagsúla. Idir an dá linn bhí sé ag foilsiú haiku agus filíocht Shíneach ar nuachtáin agus ar thréimseacháin. Sa bhliain 1895 phós sé Nakane Kyoko.

Londain 1901-03[cuir in eagar | athraigh foinse]

Sa bhliain 1900 chuir Rialtas na Seapáine Natsume chun staidéar a dhéanamh sa Bhreatain. Shocraigh sé ar gan dul ar Ollscoil Cambridge toisc nárbh acmhainn dó ar scoláireacht rialtais é[5] agus chuaigh ar Choláiste na hOllscoile, Londain.

Bhí saol cráite aige i Londain agus é ag cothú na háite istigh lena chuid leabhar. D’fhan sé i gceithre teach i ndiaidh a chéile, agus níor thaitin leis ach an ceann deireanach, áit chónaithe Priscilla agus Elizabeth Leale, deirfiúracha. Bhí dúil acu i litríocht mar a bhí aige féin (go háirithe i saothar Shakespeare), agus ba bhinn leis a gcuid Fraincise, teanga a bhí ar a dtoil acu. Chuir a intinn chráite uaigneach imní orthu, agus spreag siad chun dul amach agus tabhairt faoin rothaíocht é. Chuir sé bailchríoch ar an eolas a bhí aige ar litríocht an Bhéarla agus d’fhill sé ar an tSeapáin sa bhliain 1903.

Sa tSeapáin chuaigh sé in áit Koizumi Yakumo (Lafcadio Hearn) sa Chéad Scoil ab Airde, agus ansin ceapadh é ina ollamh le litríocht an Bhéarla in Ollscoil Impiriúil Thóiceo, mar ar mhúin sé teoiric agus critic liteartha.

Saol liteartha[cuir in eagar | athraigh foinse]

Thosaigh Natsume ag scríobh i ndáiríre sa bhliain 2003 agus é ag foilsiú filíochta, ach níor thuill aon saothar dá chuid clú mór dó go dtí gur fhoilsigh sé Cat atá ionam, úrscéal aorach, sa bhliain 1905. Tháinig éileamh ar an leabhar agus iomrá leis féin.[6]

Tháinig gearrscéalta óna lámh ina dhiaidh seo agus roinnt úrscéalta eile. D’éirigh chomh leo seo gurbh fhéidir leis an ollscoil a fhágáil. Chuaigh sé ag obair do Asahi Shimbun sa bhliain 1907 agus é ag teacht i dtír ar a pheann. Ba mhinic é ag plé na gaolmhaireachta idir cultúr an Iarthair agus cultúr na Seapáine. Scríobh sé úrscéal in aghaidh na bliana go dtí an bhliain 1916, nuair a cailleadh le hothras boilg é.

Bhain Natsume tairbhe as na téamaí a leanas: an bochtanas, an choimhlint idir an fonn agus an dualgas, saoirse an duine aonair in aghaidh leas an ghrúpa, an coimhthíos, tionsclú na tíre agus an toradh a bhí air, an aithris a rinne an tSeapáin ar nósanna an Iarthair agus an t-olcas i nádúr an duine.

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. McClellan, Edwin. Two Japanese Novelists: Sōseki & Tōson, Tuttle Publishing, 2004. ISBN 0-8048-3340-0
  2. McLellan 2004.
  3. McLellan 2004.
  4. McLellan 2004.
  5. Brodey and Tsunematsu 2000, lch 7.
  6. Mostow, Joshua S.. The Columbia Companion to modern East Asian literature, Columbia University Press, 2003, lch 88. ISBN 978-0-231-11314-4

Naisc[cuir in eagar | athraigh foinse]

Litríocht na Seapáine

Foinsí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  • Bargen, Doris D.. Suicidal Honor: General Nogi and the Writings of Mori Ogai and Natsume Sōseki. University of Hawaii Press (2006). ISBN 0-8248-2998-0
  • Brodey, I. S. and S. I. Tsunematsu. Rediscovering Natsume Sōseki (Kent: Global Oriental, 2000)
  • Doi, Takeo: W. J. Tyler a d’aistrigh. The Psychological World of Natsume Sōseki. Harvard University Asia Center (1976). ISBN 0-674-72116-0
  • Gessel, Van C. Three Modern Novelists: Soseki, Tanizaki, Kawabata. Kodansha International, 1993
  • Keene, Donald. Dawn to the West: Japanese Literature of the Modern Era: Fiction, Caibidil 12. An dara eagrán ceartaithe, Columbia University Press, 1998.
  • Milward, Peter. The Heart of Natsume Sōseki: First Impressions of His Novels. Azuma Shobo (1981).
  • Olson, Lawrence. Ambivalent Moderns: Portraits of Japanese Cultural Identity. Savage, Maryland: Rowman & Littlefield (1992). ISBN 0-8476-7739-7
  • Ridgeway, William N.. A Critical Study of The Novels of Natsume Sōseki, 1867–1916. Edwin Mellen Press (2005). ISBN 0-7734-6230-9
  • Yu, Beongchoeon. Natsume Sōseki. Macmillan Publishing Company (1984). ISBN 0-8057-2850-3