Maighréad, Maighdean na hIorua
  | |
| Ainm sa teanga dhúchais | (en) Margaret, Maid of Norway (no) Margrete Eiriksdotter |
|---|---|
| Beathaisnéis | |
| Breith | 9 Aibreán 1283 Tønsberg |
| Bás | 26 Meán Fómhair 1290 7 bliana d'aois Inse Orc, Scotland |
| Áit adhlactha | Ard-Eaglais Bergen |
| Monarc na hAlban | |
| 25 Samhain 1286 – 26 Meán Fómhair 1290 ← Alasdair III na hAlban – John de Balliol → | |
| Faisnéis phearsanta | |
| Reiligiún | An Chríostaíocht |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | monarc |
| Eile | |
| Teideal uasal | Céile an rí |
| Teaghlach | Ríshliocht Dhún Cailleann (1034–1286), Yngling agus Teaghlach Sverre |
| Athair | Eirik II na hIorua agus Maighréad na hAlban |
| Siblín | Ingeborg Eriksdottir na hIorua |
 | |
 | |
Ba í Maighréad (Ioruais: Margrete; Márta nó Aibreán 1283 – Meán Fómhair 1290), ar a dtugtar Maighdean na hIorua, banríon ainmnithe na hAlban ó 1286 go dtí a bás. Toisc nár insealbhaíodh riamh í, tá a stádas mar mhonarc éiginnte agus bíonn sé seo ina ábhar díospóireachta ag staraithe.
Faoi dheireadh réimeas a seanathar ar thaobh a mháthar, an Rí Alasdair III na hAlban, ba í an t-aon shliocht a mhair aige agus í mar an t-oidhre aitheanta teanntásach. Fuair Alasdair III bás sa bhliain 1286, agus bhí a leanbh marbh-bheirthe, agus fuair Maighréad an choróin le hoidhreacht.
D'fhan sí san Iorua agus í óg, seachas dul go hAlbain. Bhí a hathair agus na ceannairí Albanacha i mbun idirbheartaíochta len í a pósadh le Éadbhard Caernarfon mac Rí Éadbhard I Shasana. Cuireadh go hAlbain í faoi dheireadh, i Meán Fómhair 1290, ach fuair sí bás in Inse Orc, rud a spreag an t-aighneas comharbais a bhí idir trí iomaitheoirí déag do choróin na hAlban.
Naíonacht
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ba í Maighréad, Maighdeann na hIorua, an t-aon leanbh ag Rí Magnusson agus a chéad bhean, Maighréad, iníon Rí Alasdair III na hAlban. [1] Rugadh í i Tønsberg, baile cósta in oirdheisceart na hIorua, [1] idir Márta agus 9 Aibreán 1283, nuair a fuair a máthair bás, de réir cosúlachta de réir dealraimh, mar gheall ar aimhréidheanna a bhaineann le breith linbh. [2]
Agus í cúig bliana déag d'aois agus gan mórán údaráis ríoga aici, ní raibh mórán baint ag an Rí Eirik le todhchaí a iníne. Ina ionad sin, bhí an naíonán Maighréad faoi choimeád mhóruasal na hIorua, Narve, móruasal Bhergen. Léiríonn tógáil Mhaighréid i gcathair Bhergen go raibh súil lena pósadh amach anseo a bheith tábhachtach do bheartas eachtrach na ríochta. [1]
mbeadh Sonraíodh i gconradh 1281 a shocraigh pósadh Eirik II na hIorua agus Maighréad na hAlban, go mbeadh ceart ag an banphrionsa Albanach agus a clann ar choróin na hAlban dá bhfaigheadh an Rí Alasdair bás gan clann mhac dlisteanach a fhágáil, agus mura bhfágfadh aon mhac dlisteanach leis an Rí Alasdair. [2] Luaigh sé freisin go bhféadfadh iníonacha an lánúin oidhreacht a fháil ar ríchathaoir na hIorua “más é an gnás é ”. Is cosúil gur cuireadh dallamullóg ar pháirtí na hAlban toisc nach ndearna dlí comharbais na hIorua, a códaíodh sa bhliain 1280, foráil ach do chomharbas ag fireannaigh, rud a chiallaíonn nach bhféadfadh Maighdean na hIorua teacht i gcomharbas ar ríocht a hathar. [3]
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Oram 2002, p. 107.
- ↑ 2.0 2.1 Duncan 2002, p. 166.
- ↑ Duncan 2002, p. 169.