Mí-úsáid ghnéis
.jpg)
Tarlaíonn mí-úsáid ghnéis nó drochúsáid ghnéasach nuair a ionsaítear fear, bean nó leanbh go mígheanasach.[1]
- Tarlaíonn ionsaí gnéis tromchúiseach nó ‘tromionsaí gnéasach’ nuair a fhulaingíonn an t-íospartach foréigean tromchúiseach, bagairt foréigin thromchúisigh, drochghortú nó uirísliú, le linn ionsaithe gnéis.
- Tarlaíonn 'éigniú'[2] le linn ionsaithe gnéis, nuair a threánn péineas, dá laghad an treá, an béal nó poll tóna, nó nuair a threánn uirlis á coinneáil ag duine eile, an fhaighin, dá laghad an treá.
- Tarlaíonn éigniú nuair a dhéanann fear lánúnas collaí neamhdhleathach le bean nach dtoilíonn leis an lánúnas tráth a dhéanta – i gcásanna dá leithéid is eol don fhear nach dtoilíonn an bhean leis nó is cuma leis í do thoiliú nó gan toiliú leis tráth an lánúnais.
- I gcás na ndaoine óga, tarlaíonn drochúsáid ghnéasach nuair a bhaineann duine eile úsáid as leanbh dá s(h)ásamh nó dá f(h)loscadh gnéasach féin, nó ar mhaithe le sásamh nó floscadh gnéasach daoine eile.[3]
Drochúsáid ghnéasach in Éirinn
[cuir in eagar | athraigh foinse]Le linn 2023-2024, rinneadh 2,400 líomhain faoi dhrochúsáid ghnéasach i mbreis agus 300 scoil in Éirinn idir luath sna 1960ídí agus luath sna 1990ídí, Fiosrúchán Scóipe ar Mhí-úsáid Gnéis i Scoileanna Lae agus Cónaí na nOrd Eaglasta, 2024. Foilsíodh an tuarascáil réamhfhiosrúcháin seo faoi na líomhaintí ar an 3 Meán Fómhair 2024.
In 2025 cheap an tAire Dlí agus Cirt Helen McEntee Michael MacGrath ina chathaoirleach ar an gCoimisiún Imscrúdúcháin faoi dhrochúsáid ghnéasach i scoileanna.[4] Bhunaigh an 34ú Rialtas in 2025 scéim chúitimh chomh maith do dhaoine a d'fhulaing drochúsáid ghnéasach i scoileanna.[5] [6]
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ victimsofcrimeoffice.ie. "Íospartaigh agus an Dlí". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2020-02-06. Dáta rochtana: 2019.
- ↑ de réir an dlí in Éirinn "faoi alt 4" cf http://www.victimsofcrimeoffice.ie Curtha i gcartlann 2019-05-25 ar an Wayback Machine
- ↑ tusla.ie. "Treoir Náisiúnta um Thús Áite do leanaí 2011". Dáta rochtana: 2019.
- ↑ "Coimisiún Imscrúdúcháin á bhunú le líomhaintí stairiúla faoi dhrochúsáid ghnéasach i scoileanna a fhiosrú" (ga-IE). Tuairisc.ie (2025-07-08). Dáta rochtana: 2025-07-08.
- ↑ Nuacht RTÉ (2025-07-08). "Coimisiún Imscrúdúcháin le bunú faoi mhí-úsáid gnéis i scoileanna" (as ga-IE).
- ↑ gov.ie (8 Iúil 2025). "Fógraíonn an tAire McEntee bunú Coimisiúin Imscrúdúcháin faoi dhrochúsáid ghnéasach stairiúil i scoileanna agus ceapadh Cathaoirligh" (ga-IE). gov.ie. Dáta rochtana: 2025-07-08.