Litríocht na Interlingua
Is í litríocht na Interlingua litríocht scríofa na teanga saorga sin.
Bhí fís thar a bheith teoranta ag Alexander Gode maidir leis na réimsí ina bhféadfaí nó ba cheart Interlingua a úsáid. Níor fhág sé ina dhiaidh ach cúpla céad achoimre ar ailt eolaíochta ó na 1950idí agus 1960idí, scríofa i Interlingua, agus dhá chnuasach beag de ghearrscéalta – gan mórán luacha liteartha.
Na chéad saothair
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ba iad na chéad saothair a scríobhadh i Interlingua ná leabhair foghlama teanga, amhail "Interlingua-English Dictionary" agus "A Brief Grammar of Interlingua for Readers", a foilsíodh i 1954. Tháinig "Interlingua a Prime Vista" amach an bhliain chéanna, agus i 1955, "Interlingua: A Grammar of the International Language", a scríobh Gode agus Blair an uair seo.
Cheana féin sna 1950idí, thosaigh Eric Ahlström ag aistriú agus ag eagarthóireacht leabhráin de litríocht fhicsin sa tsraith "Scriptores scandinave in INTERLINGUA": "Episodio con perspectiva" (Harald Herdal, 1960), "Un desertor" (Bo Bergman, 1961), agus "Le nove vestimentos del imperator" (H.C. Andersen, 1961).
1970idí
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ceann de na húdair ba tháirgiúla i Interlingua ná an Sualannach Sven Collberg (1919–2003). Ba é "Alicubi-Alterubi", leabhrán le 18 dán bunaidh, an chéad fhoilseachán dá chuid i Interlingua. Sa bhliain chéanna, d’fhoilsigh sé "Cunate tu es a mi mar", leabhar ina raibh 100 dán aistrithe ó theangacha éagsúla ar fud an domhain agus ó thréimhsí éagsúla stairiúla. I measc na saothar eile dá chuid tá: "Inter le stellas" (1975), "Le prince e altere sonetos" (1977), "Lilios, Robores" (1979), "Prosa" (1980), agus "Versos grec" (1987).
I rith na 1970idí, d’fhoilsigh Carolo Salicto "Volo asymptotic" (1970), bailiúchán de dhánta bunaidh agus dhá aistriúchán. Foilsíodh "Celestina le gallina del vicina" agus "Hannibalo le gallo del vicino" i 1971. Aistríodh seacht scéal le H.C. Andersen i 1975. Sa tréimhse chéanna, d’fhoilsigh Alexander Gode "Un dozena de breve contos" (1975), agus d’fhoilsigh Sven Collberg aistriúchán den saothar "Inter le stellas" leis an údar Casemir Wishlace.
1980-1990idí
[cuir in eagar | athraigh foinse]D’fhoilsigh Alexander Gode "Dece Contos" i 1983.[1]
Sna 1990idí, tháinig go leor aistriúchán chun solais, cosúil le "Le familia del antiquario" le Carlo Goldoni, a aistríodh i 1993, agus "Le Albergatrice", ón údar céanna, a foilsíodh dhá bhliain ina dhiaidh sin. I measc saothar eile a aistríodh le linn na deich mbliana sin tá "Contos e historias" le H.C. Andersen (1995) agus "Le pelegrinage de Christiano" le John Bunyan (1994).
2iú haois
[cuir in eagar | athraigh foinse]D’fhoilsigh Vicente Costalago an t-úrscéal bunaidh "Juliade" in 2022, agus ina dhiaidh sin "Poemas" sa bhliain chéanna. Foilsíodh "Kilglan", leabhar eile leis, in 2023.
In eagrán 46 den iris Posta Mundi, Márta 2025, d’fhoilsigh Eduardo Ortega, ar a dtugtar Le Canario Interlinguista chomh maith, an dán "Sonetto del depression" ("Soinéad an Dúchais")[2]. Sa leagan céanna, foilsíodh "Ad su prude dama" ("Dá Mhuirseach Chúthail") le Andrew Marvell[2], aistrithe ag Martin Lavallée, a d’aistrigh freisin "Le Albatros" ("An tAlbatros") le Charles Baudelaire[2].
Leabharliosta
[cuir in eagar | athraigh foinse]Saothair bhunaidh
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Breinstrup, Thomas (2013) Mysterios in Mexico - un novella criminal
- Costalago, Vicente (2020) Le dece-duo travalios de Heracles
- Costalago, Vicente (2022) Juliade
- Costalago, Vicente (2022) Poemas
- Hak, Esbern (1996) Paletta: dece-duo novellas original
- Scriptor, Marcus (2015) Le polyglotto involuntari e altere contos
- Soreto, Carlos (2020) Anthologia Litterari
- Costalago, Vicente (2023) Kilglan
Aistriúcháin [3]
[cuir in eagar | athraigh foinse]
|
|
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Dece contos (Alexander Gode-von Aesch)
- ↑ 2.0 2.1 2.2 Posta Mundi 46
- ↑ Is é atá i gceist leis na dátaí ná na dátaí a foilsíodh an téacs Interlingua