Kaarlo Juho Ståhlberg

Kaarlo Juho Ståhlberg
comhalta de Pharlaimint na Fionlainne Lúnasa 1, 1908 - Feabhra 28, 1910 Dúiche: Häme (en) Toghchán: 1908 Finnish parliamentary election (en) , 1909 Finnish parliamentary election (en) comhalta de Pharlaimint na Fionlainne Feabhra 2, 1914 - Lúnasa 10, 1918 - Väinö Juustila → Dúiche: Oulu Province Southern Electoral District (en) Speaker of the Parliament of Finland (en) Feabhra 3, 1914 - Aibreán 3, 1917 ← Oskari Tokoi - Kullervo Manner → President of the Supreme Administrative Court (en) 1918 - 1919 ← no value - Hugo Rautapää → 1. Uachtarán na Fionlainne Iúil 25, 1919 - Márta 2, 1925 - Lauri Kristian Relander → comhalta de Pharlaimint na Fionlainne Deireadh Fómhair 21, 1930 - Lúnasa 31, 1933 Dúiche: Uusimaa (en)
Saol
Ainm iomlán	Carl Johan Ståhlberg
Eolas breithe	Suomussalmi (en) , 28 Eanáir 1865
Náisiúntacht	An Fhionlainn
Bás	Heilsincí, 22 Meán Fómhair 1952
Áit adhlactha	Hietaniemi cemetery (en)
Muintir
Céile/Céilí	Hedvig Ståhlberg  (Nollaig 17, 1893 -  Márta 26, 1917) Ester Ståhlberg  (Meitheamh 7, 1920 -  Iúil 21, 1950)
Páistí	liosta iomláin Kaarlo Ståhlberg Kyllikki Tuominen Elli Schauman
Teaghlach	liosta iomláin Hedvig Ståhlberg (second cousin (en) )
Oideachas
Alma mater	Ollscoil Heilsincí Imperial Alexander University (en)
Leibhéal oideachais	doctor of both laws (en)
Teangacha	An Fhionlainnis
Gairm
Gairm	polaiteoir, múinteoir ollscoile agus dlíodóir
Áit oibre	Heilsincí
Fostóirí	Ollscoil Heilsincí
Duais	liosta iomláin Grand Cross of the Order of the Cross of Liberty Grand Cross of the Order of the White Rose of Finland  (1919)
Creideamh
Reiligiúin	Liútarachas
Páirtithe polaitíochta	National Progressive Party (en)

1880idí

An chéad Uachtarán ar an bhFionlainn (1919-1925) ab ea Kaarlo Juho Ståhlberg (28 Eanáir 1865 – 22 Meán Fómhair 1952).

Saol

Céimí de chuid Ollscoil Heilsincí, a bhronn BA sa dlí (1889) agus dochtúireacht sa dlí (1893), chaith Ståhlberg níos mó ná deich mbliana mar chomhairleoir dlí do Sheanad Ard-Diúcacht na Fionnlainne. Ansin bhain sé post an rúnaí um phrótacal ina fho-roinn um ghnóthaí sibhialta amach sa bhliain 1898. Briseadh as an bpost sin é sa bhliain 1902 toisc gur chuir sé in éadan chur isteach an tSáir ar stádás féinrialaitheach na Fionnlainne laistigh d'Impireacht na Rúise.

Ball de Dhiat na Fionnlainne (1904-1905) agus den Seanad (1905-1907), chuidigh Ståhlberg le dréachtú na reachtaíochta a chuir Parlaimint na Fionnlainne ar bun.

Sa bhliain 1908 chuaigh Ståhlberg ar ais chun na hOllscoile, chun ollúnacht sa dlí riaracháin a ghlacadh (post a choimeád sé go dtí 1918.) Le linn na tréimhse sin, scríobh sé tráchtas maidir le dlí riaracháin na Fionnlainne a raibh tionchar mór aige.

50 mark

Bhí Ståhlberg ina bhall de Pharlaimint na Fionnlainne fós ag an am sin (1908-18). Sna blianta 1917 agus 1918 bhí sé ina cheannaire ar an gComhairle Bunreachtúil, a dhréachtaigh Bunreacht na Fionnlainne, ar glacadh leis sa bhliain 1919. Sa bhliain 1918 ceapadh ina Uachtarán ar an gCúirt Riaracháin Uachtarach é.

Dealbh

Ós rud é go raibh dearcadh poblachtach bunreachtúlach liobrálach aige, tháinig Ståhlberg chun cinn sa bhliain 1919 mar an t-iarrthóir ba shásúla tríd is tríd ó thaobh post nua Uachtarán na Fionnlainne de. Bhí sé ina Uachtarán ar feadh sé bliana, tráth a raibh an tír scoilte ina dhá leath agus a raibh an pholaitíocht guagach de bharr Chogadh Cathartha na Fionnlainne a tharla ó Eanáir go Bealtaine 1918. In ainneoin sin, moladh go forleathan é as a chuid cumhachtaí a fheidhmiú ar bhealach measartha agus as an tacaíocht a thug sé do dhul chun cinn geilleagrach agus sóisialta agus don athmhuintearas náisiúnta.

Shocraigh Ståhlberg gan iarraidh go n-atoghfaí é ina Uachtarán sa bhliain 1925 agus chuaigh sé ar ais chuig a chuid oibre mar dhréachtóir reachtach agus feisire parlaiminte (1930-33).

Bhí Ståhlberg ina iarrthóir ar phost an Uachtaráin faoi dhó níos mó (1931 agus 1937) agus bhí sé i bhfoisceacht dhá vóta den bhua sa chéad cheann de na hiarrachtaí sin. Agus é ag tarraingt ar dheireadh a shaoil bhí sé ina chomhairleoir dlí don Uachtarán Juho Kusti Paasikivi.

Féach freisin

• Cogadh Cathartha na Fionnlainne