Jump to content

Ioguána mara oileáin Galápagos

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí Ainmhí BheoIoguána mara oileáin Galápagos
Amblyrhynchus cristatus Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Stádas caomhnaithe
Leochaileach
UICN1086 Cuir in eagar ar Wikidata
Tacsanomaíocht
For-ríochtHolozoa
RíochtAnimalia
FíleamChordata
AicmeReptilia
OrdSquamata
FineIguanidae
GéineasAmblyrhynchus
SpeiceasAmblyrhynchus cristatus Cuir in eagar ar Wikidata
Bell, 1825
Léarscáil de raon an tacsóin

Cuir in eagar ar Wikidata

Speiceas ioguána is ea an t-ioguána mara Oileáin Galápagos[1] (Amblyrhynchus cristatus), ar fáil ar Oileáin Galápagos (Eacuadór) amháin. Tá ar a chumas, uathúil i measc laghairteanna na nua-aimseartha, dul ar thóir foráiste san fharraige, agus is chuige sin go díreach aithnítear é mar reiptíl mhara.[2] Beagnach go heisiach, itheann an ioguána seo algaí agus tumann na hioguánaí fireanna móra isteach san fharraige chun teacht ar an fhoinse bia seo, fad a bheathaíonn na baineannaigh agus ainmhithe níos lú taoide, nuair a bhíonn an taoide thráite, ar an chrios idirthaoideach.[3] Go príomha, cónaíonn siad i gcoilíneachtaí ar bhruacha creagach, áit gur féidir leo iad féin a choinneáil te, tar éis cuairte a tabhairt ar an uisce nó an chrios idirthaoideach a bhíonn measartha fuar, ach is féidir iad a feiceáil freisin i riasca, mangróibh agus tránna.[4]

Athraíonn dealramh na n-ioguánaí mara idir na hoileáin éagsúla agus aithnítear roinnt fospeiceas .[5] Cé go bhfuil uimhreacha réasúnta móra daoibh beo go fóill agus go bhfuil siad coitianta go háitiúil,[6] meastar an  speiceas  chosanta  seo 'faoi bhagairt'. [[

Tá seacht nó a hocht fospeocis de hioguánaí mara, atá liostaithe in ord aibítre, aitheanta go traidisiúnta :

  • A. c. albemarlensis Eibl-Eibesfeldt, 1962 – Oileán Isabela 
  • A. c. uisce Liath, 1831 (ní i gcónaí a aithnítear) – Oileán Pinzón 
  • A. c. cristatus Bell, 1825 – Oileán Fernandina 
  • A. c. hassi Eibl-Eibesfeldt, 1962 – Oileán Santa Cruz 
  • A. c. mertensi Eibl-Eibesfeldt, 1962 – Oileáin San Cristóbal agus Santiago
  • A. c. nanus Garman, 1892 – Oileán Genovesa 
  • A. c. sielmanni Eibl-Eibesfeldt, 1962 – Oileán Pinta
  • A. c. venustissimus Eibl-Eibesfeldt, 1956 – Oileán Española agus Oileán Gardener (atá beag bídeach). 

Féach freisin

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  • Planet Earth II - seó TEILIFÍSE 
  1. “Amblyrhynchus cristatus” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2023-06-26.
  2. "Cóip cartlainne". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 24 Samhain 2016. Dáta rochtana: 1 Deireadh Fómhair 2017.
  3. "Lizard Ecology: The Evolutionary Consequences of Foraging Mode" (2007): 491-507. New York: Cambridge University Press. CS1 maint: Uses authors parameter (link)CS1 maint: Uses editors parameter (link) "Lizard Ecology: The Evolutionary Consequences of Foraging Mode" (2007): 491-507. New York: Cambridge University Press. 
  4. Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."".
  5. Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."" 1–33 (2017). doi:10.1093/zoolinnean/zlx007.Missing or empty |url= (help)CS1 maint: Uses authors parameter (link)Tá ort na shonrú' 'teideal = agus' 'url = nuair a úsáideann {{ lua idirlín}}."" 1–33 (2017). doi:10.1093/zoolinnean/zlx007.
  6. "Iguanas and Lizards".