Hämeenlinna

Hämeenlinna
Tavastehus (sv) Hämeenlinna (fi)
Armas
Suíomh
61°N 24.4414°E / 61; 24.4414
Stát ceannasach	An Fhionlainn
Region of Finland (en)	Bun na Tabhastlainne
Príomhchathair de	Häme Province (en) Southern Finland Regional State Administrative Agency (en)
Daonra
Iomlán	68,011 (2015)
• Dlús	33.48 hab./km²
Teanga oifigiúil	An Fhionlainnis
Tíreolaíocht
Cuid de	Häme
Achar dromchla	2,031.55 km²
Ar theorainn le	Asikkala Padasjoki Loppi Pälkäne Tammela Urjala Janakkala Hausjärvi Hollola Akaa Hattula Valkeakoski
Sonraí stairiúla
Leanann sé/sí	Hauho, Kalvola, Lammi, Renko agus Tuulos
Cruthú	1639
Eagraíocht pholaitiúil
Comhlacht reachtach	Comhairle Cathrach Hämeenlinna
• Ceannaire an rialtais	Timo Kenakkala
Aitheantóir tuairisciúil
Cód poist	13100
Lonnaithe i gcrios ama	UTC+02:00 UTC+03:00
Eile
Suíomh gréasáin	hameenlinna.fi

Cathair bhardais is ea Hämeenlinna (Sualainnis: Tavastehus) atá suite sa chúige stairiúil úd Häme i ndeisceart na Fionlainne. Tá cónaí ar 48,000 duine, a bheag nó a mhór, sa chathair. Tagann ainm na cathrach ó Chaisleán Häme, caisleán a tógadh sa Mheánaois agus é suite sa chathair.

Stair na cathrach

Bhí áitreabh réamhstairiúil suite anseo le fada, chois Loch Vanajavesi. In aice le lár na cathrach, i Varikonniemi, atá iarsmaí áitribh ó thús na meánaoise nó ón iarannaois, agus is é an chiall a bhain scoláirí áirithe as gurb ansin a bhí cathair Vanai, a luaitear i bhfoinsí áirithe Rúiseacha. Cúis conspóide í an teoiric seo i gcónaí, áfach.

Tógadh an caisleán ag deireadh na 13ú haoise chun cumhacht na Sualannach a neartú i lár na Fionlainne. Tháinig sráidbhaile ar an bhfód in aice leis chun seirbhísí agus táirgí a chur ar fáil do mhuintir an chaisleáin.

Bunaíodh Hämeenlinna mar chathair sa bhliain 1639. Go luath ina dhiaidh sin, bhog Rí na Sualainne an chathair ciliméadar amháin ó dheas go dtí na cnoic ar a bhfuil sí suite anois.

Tá cáil ar an gcathair mar gheall ar na scoileanna agus acadaimh ina bhfuair roinnt Fionlannaigh cháiliúla tús a n-oideachais.

hOsclaíodh an chéad líne iarnróid sa tír idir Hämeenlinna agus Heilsincí sa bhliain 1862. Tógadh an stáisiún traenach (Fionlainnis: rautatieasema) atá ann inniu sa bhliain 1921.

Daoine cáiliúla

Teach inar rugadh Jean Sibelius.

• Rugadh agus tógadh an ceolchumadóir Jean Sibelius i Hämeenlinna. Bhain sé amach an Ardteistiméireacht ón meánscoil áitiúil, Hämeenlinnan Lyseo sa bhliain 1885.
• D'fhreastail an file Eino Leino ar an meánscoil chéanna.
• Is as Hämeenlinna don racghrúpa Turisas.
• Saolaíodh Antony Hämäläinen, amhránaí sa cheolfhoireann Ghréagach-Shualannach úd Nightrage, sa chathair.
• I Hämeenlinna a phós an tiománaí rásaí Kimi Räikkönen an mainicín Jenni Dahlman sa bhliain 2004.

Naisc sheachtracha

• Hämeenlinna.fi
• Caisleán Häme