Giotár
 | |
| Cineál | necked, flat-backed, plucked lutes (en)  agus rud fada caol |
|---|---|
| Aicmiú Hornbostel-Sachs | 321.322-5-6 |
| Raon seinm |  |
Sampla fuaime | |
| Gairm ealaíonta | giotáraí |
Ina fhoirm nua-aoiseach, gléas ceoil is ea an giotár. Is téaduirlis í, le corp caolaithe adhmaid, cúl leata, muineál le cipíní méire agus 6 shreang (de ghnáth) a bhaintear le méara, ingne nó figín, nó a ghreadtar.[1]
Bíonn idir cheithre agus dhá théad dhéag air, uaireanta. Nuair a phioctar na téada (léis na méara nó le pleictream), tosaíonn siad ag tonnchrith agus fuaim uathu. Tá dhá shaghas giotár le fáil, go bunúsach - giotár leictreach (agus dordghiotár) agus giotár fuaimiúil.
Tugtar an t-ainm giotáraí ar dhuine a sheinneann an giotár.
Stair
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ó thús, bhain an giotár le ceol tíre agus ceo I coitianta, ceol flamenco na Spáinne go háirithe.
Roimh an 18ú céad bhíodh 4 nó 5 shraith sreang (de ghnáth), agus sreang amháin nó níos mó, tiúnta le chéile don airde chéanna, i ngach sraith.
Sa dara cuid den 20ú céad, trí shampla iontach Andrés Segovia, tháinig an giotár le bheith ina ghléas coinséartó is ceadail.
Giotáir leictrigh
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tá dhá shaghas giotáir leictrigh ann, ina n-aimplítear an fhuaim le haimplitheoirí is a seinntear trí challairí í: an giotár leathfhuaimniúil, le corp cuasach, agus an ceann is coitianta, le corp soladach nach bhfeidhmíonn mar athshonadóir ach mar ancaire do na sreanga, agus painéal mar a mbíonn na glacairí fuaime is rialaitheoirí na treise is an toin. Ar an ngléas caighdeánach bíonn 6 shreang a bhaintear le méara nó figín. Ar an dordghiotár bíonn 4 shreang, tiúnta ochtach níos lú na an 4 shreang is ísle den ghiotár caighdeánach. Baintear úsáid fhorleathan as an dá shaghas i gceol coitianta na 20/21ú haoise, coitianta sa rac-cheol go háirithe.
Giotár clasaiceach agus acústach
[cuir in eagar | athraigh foinse]Nuair a bhuaileann tú ceann de na téada nó na sreanga ar an ngiotár baineann tú creathadh as agus téann an creathadh sin siar go dtí an poll fuaime. Is í minicíocht an chreathaidh seo a dhéanann an nóta.
Bíonn na téada saora ar ghnáthghiotár sé-théadach tiúnáilte mar seo: E B G D A E. Agus nuair a leagan tú méar ar na frets athraítear an mhinicíocht go crómatach de réir mar a théann tú suas an caol nó an muineál.
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Hussey. Matt (2011). "Fréamh an Eolais" Coiscéim.