Franz Kafka

Franz Kafka
Saol
Ainm iomlán	Franz Kafka
Eolas breithe	Prág, 3 Iúil 1883
Náisiúntacht	Cisleithania An tSeicslóvaic
Áit chónaithe	Prág
Grúpa eitneach	na Giúdaigh
Teanga dhúchais	An Ghearmáinis An tSeicis
Bás	Kafka Sterbehaus (en) agus Kierling, 3 Meitheamh 1924
Áit adhlactha	New Jewish Cemetery (en) Grave of Franz Kafka (en)
Cúis bháis	bás nádúrtha (laryngeal tuberculosis (en) )
Muintir
Athair	Hermann Kafka
Máthair	Julie Kafka
Páirtí/Páirtithe	Dora Diamant
Siblíní	liosta iomláin Elli Kafka Valli Kafka Ottla Kafka
Oideachas
Alma mater	Faculty of Law, German University in Prague (en) College of Philosophy of the Prague German University (en) Ollscoil Shéarlais i bPrág German University in Prague (en) (1901 - 1906) Dochtúir le Dlí : dlí
Teangacha	An Ghearmáinis An tSeicis
Múinteoirí	Friedrich Thieberger
Gairm
Gairm	úrscéalaí, fabhalscéalaí, gearrscéalaí, nathaí, dialannaí, aistritheoir, dlíodóir, scríbhneoir scripte scannáin, file dlíodóra, claims adjuster (en) , scríbhneoir próis agus scríbhneoir
Fostóirí	Assicurazioni Generali Allgemeine Unfallversicherungsanstalt (en)
Saothar iomráiteach	Die Verwandlung Der Process The Castle (en) Before they (en) Lost in America (en)
Daoine le tionchar air/uirthi	Heinrich von Kleist, Gustave Flaubert agus Robert Walser
Gluaiseacht	litríocht nua-aoiseach eiseachas
Gluaiseacht ealaíne	nua-aoiseachas belletristic literature (en) gearrscéal pritcha (en) úrscéal mearfhicsean
Cleamhnú
Reiligiúin	An Giúdachas
IMDb	nm0434525
franzkafka.de
Discogs ID	431267

Feidhmeannach árachais, dlíodóir agus scríbhneoir Gearmáinise ab ea Franz Kafka (3 Iúil 1883 - 3 Meitheamh 1924). Meastar go forleathan go bhfuil Kafka ar cheann de na daoine is mó tionchair i litríocht an 20ú haois.

Saol

Tús a shaoil

Rugadh Kafka i bPrág san Ostair-Ungáir ag an am, arb í príomhchathair na Seice inniu í, agus tógadh i dteaghlach meánaicmeach Giúdach é.

Céimí de chuid Deutsche Karl-Ferdinands-Universität (Ollscoil Ghearmánach Karl-Ferdinand) i bPrág, d'aistrigh Kafka ón gceimic go dtí an dlí mar a phríomhábhar staidéir, ionas go mbeadh deis ní ba mhó aige staidéar a dhéanamh ar an nGearmáinis agus ar stair na healaíne agus toisc go raibh deiseanna gairme ní b'fhearr ag gabháil leis.

Fuair Kafka dochtúireacht sa dlí sa bhliain 1906, tar éis dó staidéar a dhéanamh air ar feadh cúig bliana. Chaith sé bliain ina dhiaidh sin mar intéirneach gan phá sna cúirteanna, de réir a oibleagáide.

Obair

Chaith Kafka an chuid eile dá shaol oibre in dhá chomhlacht árachais,

• Assicurazioni Generali (1907-1908) agus
• an Arbeiter-Unfallversicherungs-Anstalt für das Königreich Böhmen in Prag (An Foras um Árachas Timpiste na n-Oibrithe le haghaidh Ríocht na Boihéime i bPrág, 1908-1918).

An chuid is mó den am sin, dhéanadh Kafka fiosrúchán ar éilimh árachais maidir le timpistí agus measúnú árachais. De ghnáth chríochnaíodh Kafka a chuid oibre faoi 2in gach lá. Mar sin bhí go leor ama aige lena chuid scríbhneoireachta a dhéanamh.

Franz Kafka roimh 1900

Bás

Sa bhliain 1918, cuireadh Kafka amach ar phinsean míchumais mar gheall ar an eitinn, siocair a bháis sé bliana ina dhiaidh sin.

An eitinn ba thrúig bháis do Kafka. Bhásaigh sé i gKlosterneuburg in aice le Vín. De réir dealraimh, fuair Kafka bás go díreach leis an ocras ós rud é go raibh laraing athlasta aige de bharr na heitinne.

Saothar

Níor foilsíodh an chuid ba mhó dár scríobh Kafka ach i ndiaidh a bháis (féach na lisotaí thíos).

B'é a dhlúthchara agus seiceadóir liteartha, an scríbhneoir Max Brod (a bhí ina mhac léinn dlí leis), a choinnigh lámhscríbhinní Kafka i dtaisce. Thug Brod neamhaird ar threoir a thug Kafka ar leaba a bháis go ndófaí a chuid saothar neamhfhoilsithe. Chuir Brod os comhair an tsaoil mhóir iad, cé go raibh sé ordaithe ag Kafka féin dó na páipéir a chur trí thine.

deirfiúracha Kafka

Is iomaí saothar as an gcuid is clúití dá chuid scríbhneoireachta—mar shampla

• „Der Prozess“ (An Triail) (a bhfuil an fáthscéal „Vor dem Gesetz“ (I Láthair an Dlí) istigh ann, a foilsíodh cheana féin sa bhliain 1915). Gabhtar fear maidin amháin ar chúisimh anaithnide, agus feictear é féin faoi whims cúirte aisteach.
• „Der Schloss“ (An Caisleán)—tá mearbhall agus éidreoir le feiceáil iontu, faoi mar a bheadh i dtromluí, agus duine á chloí ag maorlathas atá míloighciúil agus treallach, de réir cosúlachta.

Tá móitífeanna agus téamaí ón dlí go mór i gceist ina chuid saothar. Ar an mbealach sin, gan amhras, spreag oiliúint Kafka sa dlí agus a chuid oibre mar fheidhmeannach árachais a chuid saothar liteartha, go pointe áirithe, fiú mura raibh sé ar intinn ak Kafka scigaithris a dhéanamh ar cheachtar acu ar bhealach ar bith.

1910

Tionchar

Chuaigh a chuid gearrscéalta agus úrscéalta go mór mór i bhfeidhm ar an litríocht ó na 1920idí ar aghaidh.

Is minic a dhéanann dlíodóirí agus breithiúna inniu tagairt reitriciúil do nóisean an 'Kafkachais' agus iad ag cáineadh léamha nó feidhmithe an dlí atá saoithíneach, míloighciúil nó luaineach, dar leo.

Foilseacháin

Foilsithe lena lá féin

• 1909 - Ein Damenbrevier ("Portús do mhná")
• 1909 - Gespräch mit dem Beter ("Comhrá le duine atá ag guí")
• 1909 - Gespräch mit dem Betrunkenen ("Comhrá le duine atá ar meisce")
• 1909 - Die Aeroplane in Brescia ("Na hEitleáin i mBrescia")
• 

  1917
  1912 - Großer Lärm ("Torann Mór")
• 1913 - Betrachtung ("Marana"; ocht dtéacs déag próis, ina measc: Der Ausflug ins Gebirge, Der plötzliche Spaziergang)
• 1913 - Das Urteil ("An Breithiúnas")
• 1913 - Der Heizer ("An Stócálaí", an chéad chaibidil as an úrscéal neamhchríochnaithe "Der Verschollene")
• 1915 - Die Verwandlung (An Claochlú)
• 1915 - Vor dem Gesetz ("Os Coinne an Dlí"[1], cuid den úrscéal Der Process)
• 1918 - Der Mord ("An Dúnmharú", 1918; seanleagan de: Ein Brudermord, "An Fhionaíl" (1919))
• 1918 - Ein Landarzt ("Dochtúir Tuaithe", ceithre théacs déag próis, ina measc an gearrscéal Ein Landarzt féin, chomh maith le Elf Söhne, Ein Bericht für eine Akademie agus a lán eile)
• 1919 - In der Strafkolonie ("Sa Choilíneacht Phionóis")
• 1921 - Der Kübelreiter ("An Fear atá ag Marcaíocht ar Bhuicéad Guail")
• 1924 - Ein Hungerkünstler ("Ealaíontóir Ocrais", ceithre théacs próis)

Foilsiúcháin iarbháis

• 1904–1905 - Beschreibung eines Kampfes ("Cur Síos ar Chath")
• 1907–1908 - Hochzeitsvorbereitungen auf dem Lande ("Bainis Tuaithe á hUllmhú")
• 1914–1915 - Der Dorfschullehrer ("Máistir na Scoile Tuaithe")
• 1915 - Blumfeld, ein älterer Junggeselle ("Blumfeld, fear scothaosta nár phós")
• 1916–1917 - Der Gruftwächter ("Garda an Tuama")
• 1916–1917 - Die Brücke ("An Droichead". Max Brod a cheap an teideal.)
• 1917 - Eine Kreuzung ("Crosbhóithre")
• 1917 - Der Jäger Gracchus ("Gracchus, an Sealgaire". Max Brod a cheap an teideal)
• 1917 - Beim Bau der Chinesischen Mauer ("Ag Tógáil Bhalla Mór na Síne")
• 1917 - Eine alltägliche Verwirrung ("Meascán mearaí den ghnáthchineál". Max Brod a cheap an teideal)
• 1919 - Brief an den Vater ("Litir chuig an Athair")
• 1920 - Heimkehr ("Filleadh Abhaile" - Max Brod a cheap an teideal)
• 1920 - Das Stadtwappen ("Armas na Cathrach" - Max Brod a cheap an teideal)
• 1920 - Kleine Fabel ("Fabhalscéal Beag" - Max Brod a cheap an teideal)
• 1922 - Forschungen eines Hundes ("Madra ag Fiosrú" - Max Brod a cheap an teideal)
• 1922 - Das Ehepaar ("An Lánúin Pósta")
• 1923–1924 - Der Bau ("An Láithreán Tógála", Max Brod a cheap an teideal)
• 1925 - Der Process ("An Phróis Dlí"; bhreac an t-údar an scéal síos sna blianta 1914/15. Der Prozess an leagan comhaimseartha Gearmáinise den teideal, ach d'fheicfeá Der Prozeß agus Der Proceß freisin; Der Process a scríobh Kafka féin) (Tugtar An Triail do leagan Gaeilge le Risteárd mac Annraoi den úrscéal seo (agus do scéal eile).)
  

  fógra báis
• 1926 - Das Schloss ("An Caisleán"; chuir Kafka an scéal seo ar pár an chéad uair sa bhliain 1922. Úrscéal neamhchríochnaithe é)
• 1927 - Der Verschollene ("An Fear a nDeachaigh Ceal ann". Scríobh Kafka an chéad sceits sa bhliain 1912. B'é an teideal a cheap Brod dó ná Amerika, is é sin, "Meiriceá", agus is minic a fhoilsítear an t-úrscéal seo faoin teideal sin inniu féin. Úrscéal neamhchríochnaithe eile atá ann).