Jump to content

Foréigean in aghaidh na mban

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Nicole Brown Simpson, bean chéile OJ Simpson, Meitheamh 1994

Is éard atá i gceist le foréigean in aghaidh na mban ná foréigean mothúchánach, corpartha, gnéasach agus eacnamaíochta a imríonn ar mhná.[1]

D'fhéadfadh foréigean i gcoinne na mban tarlú tarlú d’aon bhean ag aois ar bith agus in aon chineál caidrimh. Is féidir leis tarlú do mhná fásta agus is féidir leis tarlú do chailíní. Is féidir leis an bhforéigean a bheith fisiceach nó mothúchánach, agus d'fhéadfadh tionchair a bheith aige ar féidir le daoine eile a fheiceáil nó nach féidir a fheiceáil. Is minic a tharlaíonn foréigean i gcoinne na mban i gcomhthéacs an bhaile (=> Drochíde sa teaghlach), ach d’fhéadfaí é a imirt ar strainséir freisin.[2][3]

Is ceann de na sáruithe is forleithne ar chearta an duine lenár linn é, agus is cineál idirdhealaithe é a bhfuil sé mar thoradh air, nó a d’fhéadfadh sé a bheith mar thoradh air, go ndéanfaí dochar fisiciúil, gnéasach, síceolaíoch nó eacnamaíoch do mhná.[4] Baineann foréigean in aghaidh na mban de dhínit agus sláine ban agus déanann sé dochar mór do theaghlaigh, do phobail agus don tsochaí.[5]

Deir lucht an fheachtais No More[6] go ndéantar foréigean sa bhaile nó/agus foréigean gnéis ar bhean amháin as gach triúr uair éigin lena mbeo.[7] Tugann na meastacháin a rinneadh in AE le fios go bhfuil foréigean fisiciúil nó gnéasach, nó an dá rud, fulaingthe ag 1 bhean as 3 (nó 61 mhilliún as 185 mhilliún san Aontas), ó bhí siad 15 bliana d’aois.[8]

Tá an seobhaineachas rábach in earnáil na siamsaíochta le fada. An ‘deireadh sona’ an seansteiréitíopa is gean le Hollywood i gcás caidreamh mí-úsáideach óna dteitheann an t-íospartach.[7] Tá doicheall go minic ar scríbhneoirí is léiritheoirí scannán an t-ainm ceart a thabhairt ar gach aon mhí-úsáid laistigh de chaidreamh.

Féach freisin

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. Citizensinformation.ie. "Foréigean teaghlaigh agus drochíde sa teaghlach" (ga). www.citizensinformation.ie. Dáta rochtana: 2025-03-15.
  2. gov.ie (2010). "Straitéis Náisiúnta um Fhoréigean Teaghlaigh, Gnéis agus Inscne-bhunaithe 2010-2014". 
  3. Citizensinformation.ie. "Foréigean teaghlaigh agus drochíde sa teaghlach" (ga). www.citizensinformation.ie. Dáta rochtana: 2025-03-15.
  4. Comhairle na hEorpa (2011). "Coinbhinsiún Chomhairle na hEorpa chun foréigean in aghaidh na mban agus foréigean teaghlaigh a chosc agus a chomhrac, agus a meamram míniúcháin (Sraith Uimh. 10 de chuid Conradh na Comhairle Eorpaí)." (en-GB). Treaty Office. Dáta rochtana: 2025-03-15.
  5. An Institiúid Eorpach um Chomhionannas Inscne (2016). "Foréigean in aghaidh na mban a chomhrac". Dáta rochtana: 2025.
  6. "Our History" (en). NO MORE (2024-06-25). Dáta rochtana: 2025-03-16.
  7. 7.0 7.1 Deirdre Donnelly (14 Márta 2025). "Tá sé in am ag Hollywood an script a athrú ó thaobh an fhoréigin in aghaidh na mban" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2025-03-16.
  8. Gníomhaireacht an Aontais Eorpaigh um Chearta Bunúsacha (2014). Foréigean in aghaidh na mBan: Suirbhé ar fud AE — Príomhthorthaí, Oifig Foilseachán an Aontais Eorpaigh, Lucsamburg