Enid Blyton
Scríbhneoir úrscéalta do pháistí ó Shasana a bhí in Enid Mary Blyton, a rugadh ar an 11 Lúnasa 1897 i Londain agus a fuair bás ar an 28 Samhain 1968 sa chathair chéanna.[1] Tá clú agus cáil ar a cuid scéalta ar fud an domhain, agus iad aistrithe gona lán teangacha.
I Sasana féin, is dócha gurb iad na scéalta faoi Noddy is mó a léitear inniu - scéalta do pháistí óga iad. Thairis sin, áfach, bhreac sí síos trí shraith úrscéalta bleachtaireachta faoi dhéagóirí óga: an "Mórsheisear Rúnda" nó The Secret Seven, an "Cúigear Clúiteach" nó The Famous Five, agus an "Cúigear Aimsitheoirí agus a Madra", nó The Five Find-Outers and a Dog.
A Saol
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tháinig Enid Blyton chun saoil ar an 11 Lúnasa 1897 in Dulwich Thiar, Londain. Bhí sí ar an duine is sine clainne dár rugadh do Thomas Carey Blyton agus Theresa Mary Harrison Blyton. Díoltóir sceanra a bhí san athair. I ndiaidh don teaghlach aistriú go Beckenham, an bruachbhaile in aice le Dulwich Thiar, saolaíodh beirt deartháireacha, mar atá, Hanly agus Carey Blyton.
Sna blianta ó 1907 go 1915, bhí Enid Blyton ag freastal ar St. Christopher's School i mBeckenham, agus tríd is tríd dhearscnaigh sí thar na daltaí eile. Bhain sí sult as na lúthchleasa freisin, ach ní raibh mórán suime aici sa mhatamaitic. Bhí sí ina pianódóir maith, ach nuair a bhain sí amach dintiúir na máistreása scoile in Ipswich High School, d'éirigh sí as a cuid ceoltóireachta.
Chaith sí cúig bliana ag múinteoireacht i mBickley, i Surbiton agus i Chessington, agus í ag dul le scríbhneoireacht mar chaitheamh aimsire. An chéad leabhar a d'fhoilsigh sí, mar atá, Child Whispers, ba díolaim dánta í, agus tháinig sí i gcló sa bhliain 1922.
Ar an 29 Lúnasa 1924 phós Enid Blyton an Maor Airm Hugh Alexander Pollock. Bhí Pollock ag obair ina eagarthóir leabhar don teach foilsitheoireachta úd George Newnes, a chuir i gcló dhá leabhar le Blyton sa bhliain sin. Shocraigh an lánúin síos in Buckinghamshire. Ní ba déanaí, d'aistrigh siad go Beaconsfield. An iris úd Sunny Stories a bhí á foilsiú ag comhlacht Newnes, chóirigh sí comórtas do lucht adhartha Blyton le hainm a cheapadh do theach na lánúine i mBeaconsfield, agus is é an t-ainm a fuair an áit ná Green Hedges.
Rugadh beirt iníonacha don lánúin sna tríochaidí, mar atá, Mary Baverstock agus Imogen Smallwood. Sna tríochaidí freisin a chuaigh Enid Blyton trí ghéarchéim spioradálta agus í ar tí dul le Caitliceachas. Sa deireadh thiar thall níor athraigh sí creideamh, ó bhí sé barúlach go raibh an eaglais Chaitliceach ródhian agus na rialacha go léir aici. D'fhéach sí chuige gur baisteadh an bheirt iníonacha ina nAnglacánaigh agus gur fhreastail siad ar an scoil Domhnaigh.
I ndiaidh a báis sa bhliain 1968, d'fhoilsigh a hiníon Imogen leabhar dírbheathaisnéise faoin teideal A Childhood of Green Hedges, agus is é an cur síos a thug sí ar a máthair ná nach raibh sí cobhsaí ina cuid mothúchán, agus go raibh mailíseach go leor mar dhuine.
Faoin mbliain 1939 bhí an pósadh ar Pollock ag teip uirthi, agus bhí cumainn ghrá nó ghnéis aici le fir eile. Sa bhliain 1941 casadh an máinlia Kenneth Fraser Darrell Waters uirthi. Fuair sí í féin chomh dúnta i ngrá le Waters gur chinn sí ar colscaradh a fháil ó Pollock.
Chuir sí brú ar Pollock an milleán go léir a ghlacadh air féin, agus bhí cáil ar an adhaltranas a bhí déanta aici féin, bheadh a cosa nite. I ndiaidh an cholscartha, áfach, d'fhéach Enid Blyton chuige nach bhfaigheadh Pollock obair sa ghnó foilsitheoireachta arís, agus ní cheadódh sí dó teagmháil ar bith a choinneáil leis na hiníonacha. Dá dheasca seo, chuaigh Pollock ar an drabhlás ar fad ag craosaireacht óil.
Phós Enid Blyton agus Kenneth Darrell Waters ar an 20 Deireadh Fómhair 1943, agus d'athraigh sí sloinne na n-iníonacha féin ó Pollock go Darrell Waters. D'éirigh an dara pósadh léi go maith, agus í breá sásta leis an ról a bhí aici mar bhean chéile ag dochtúir leighis.
Fuair Kenneth Darrell Waters bás sa bhliain 1967. Sna míonna ina dhiaidh sin, chuaigh Enid Blyton sa dara leanbaíocht, is é sin, buaileadh breoite le galar Alzheimer í. Chaith sí an trí mhí dheireanacha dá saol i dteach altranais Greenways i Londain, agus b'ansin a shíothlaigh sí ar an 28 Samhain 1968. Créamadh í i gCréamatóiriam Golders Green, agus is ansin atá a luaithreach i dtaisce i gcónaí.
Aistriúcháin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Aistríodh gearrleagan de The Secret Mountain go Gaeilge faoin teideal Eachtra san Afraic. Tomás Mac Aodha Bhuí a chuir Gaeilge ar an leabhar.
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Ray, Sheila (Deireadh Fómhair 2005). "Blyton, Enid Mary (1897–1968)". Oxford Dictionary of National Biography. Oxford University Press.
 | Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |