Duan na Nollag
| A Christmas Carol | |
|---|---|
  | |
| Fotheideal | In Prose. Being a Ghost Story of Christmas |
| Cineál | nóibhille |
| Cárta innéacs | |
| Údar | Charles Dickens |
| Teanga | Béarla na Breataine agus Béarla |
| Maisitheoir | John Leech |
| Foilseachán | Sasana, 1843 |
| Foilsitheoir | Chapman and Hall (en)  |
| Sonraí an tsaothair | |
| Príomhábhar | An Nollaig agus amthaisteal |
| Seánra | Christmas fiction (en) |
| Carachtair | Ebenezer Scrooge Jacob Marley (en) Ghost of Christmas Past (en) Ghost of Christmas Present (en) Ghost of Christmas Yet to Come (en) Bob Cratchit (en) Tiny Tim (en) Mr. Fezziwig (en) |
| Suíomh scéalaíochta | Londain |
| Sraith | |
Ceann de na scéalta Nollag is cáiliúla a scríobhadh riamh i mBéarla is ea Duan na Nollag le Charles Dickens, a foilsíodh den chéad uair i mBéarla faoin teideal A Christmas Carol ar an 19 Nollaig 1843.
Scéal[cuir in eagar | athraigh foinse]
San úrscéal gearr seo, insítear scéal Eibinéasair Scrúg, seanchnuastóir crua a dtagann taibhse a shean-chomhghleacaí gnó Iacób Meárlaí ar cuairt chuige Oíche Nollag, agus taibhsí ón Nollaig a bhí, atá, agus a bheidh.
Tar éis a gcuairte, déantar duine níos cineálta agus níos séimhe de Scrúg.
As Gaeilge[cuir in eagar | athraigh foinse]
Ba ea é Duan na Nollag an chéad aistriúchán liteartha a rinneadh go Gaeilge. Bhí an athbheochan faoi lánseol agus Conradh na Gaeilge ar an bhfód le beagnach deich mbliana nuair a chuir an tAthair Pádraig, Pádraig Ua Duinnín, Gaeilge bhreá Shliabh Luachra ar shaothar Charles Dickens sa bhliain 1903, agus a chuir tús le seánra nua i litríocht na Gaeilge — an t-aistriúchán liteartha.[1]
Gheobhadh aistritheoir gairmiúil na linne seo lochtanna go leor ar chur chuige an Duinnínigh — an t-aistriú focal ar fhocal seachas ciall ar chiall, mar shampla (“bhí Meárlaí chomh marbh le tairne dorais”) nó an nós ainmneacha dílse mar ‘Scrooge’ a Ghaelú go ‘Scrúg’ (is iondúil nach mbactar ainmneacha pearsanta a aistriú sa lá atá inniu ann).[1]
Mar sin féin, chonaic an Duinníneach gur ghá go mbeadh teacht ag léitheoirí Gaeilge ar mhórshaothar idirnáisiúnta chomh maith le leabhair nua ina dteanga féin, agus ba é an chéad duine a chrom ar an obair sin.[1]
Foilsíodh leagan Gaeilge de i mí Dheireadh Fómhair 2017, bunaithe ar aistriúchán an fhoclóirí, an tAthair Pádraig Ua Duinnín i 1903, agus é athchóirithe do léitheoirí ár linne ag Maitiú Ó Coimín. Is iad seanléaráidí Arthur Rackham atá mar mhaisiúchán ar an leabhar.[2]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 NÓS (2020). "LEABHAIR: Na haistriúcháin go Gaeilge is fearr a rinneadh" (ga). NÓS. Dáta rochtana: 2021-12-18.
- ↑ Charles Dickens, Pádraig Ua Duinnín, agus Maitiú Ó Coimín (2017-11-30). "Duan Na Nollag" (ga). Litríocht. Dáta rochtana: 2020-12-17.