Duan na Nollag
(en) A Christmas Carol ![]() | |
---|---|
![]() ![]() | |
Fotheideal | In Prose. Being a Ghost Story of Christmas ![]() |
Cineál | saothar liteartha ![]() |
Cárta innéacs | |
Údar | Charles Dickens ![]() |
Teanga | Béarla na Breataine agus Béarla ![]() |
Foilseachán | Sasana agus an Ríocht Aontaithe, 1843 ![]() |
Foilsitheoir | Chapman and Hall (en) ![]() |
Tréith | |
Príomhábhar | An Nollaig agus amthaisteal ![]() |
Seánra | Christmas fiction (en) ![]() ![]() |
Carachtair | Ebenezer Scrooge Jacob Marley (en) ![]() Ghost of Christmas Past (en) ![]() Ghost of Christmas Present (en) ![]() Ghost of Christmas Yet to Come (en) ![]() Bob Cratchit (en) ![]() Tiny Tim (en) ![]() Mr. Fezziwig (en) ![]() ![]() |
Suíomh scéalaíochta | Londain ![]() |
Cuid den tsraith | |
![]() ![]() ![]() ![]() |
Ceann de na scéalta Nollag is cáiliúla a scríobhadh riamh i mBéarla is ea Duan na Nollag le Charles Dickens, a foilsíodh den chéad uair i mBéarla faoin teideal A Christmas Carol ar an 19 Nollaig 1843.
Scéal
[cuir in eagar | athraigh foinse]San úrscéal gearr seo, insítear scéal Eibinéasair Scrúg, seanchnuastóir crua a dtagann taibhse a shean-chomhghleacaí gnó Iacób Meárlaí ar cuairt chuige Oíche Nollag, agus taibhsí ón Nollaig a bhí, atá, agus a bheidh.
Tar éis a gcuairte, déantar duine níos cineálta agus níos séimhe de Scrúg.


As Gaeilge
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ba ea é Duan na Nollag an chéad aistriúchán liteartha a rinneadh go Gaeilge. Bhí an athbheochan faoi lánseol agus Conradh na Gaeilge ar an bhfód le beagnach deich mbliana nuair a chuir an tAthair Pádraig, Pádraig Ua Duinnín, Gaeilge bhreá Shliabh Luachra ar shaothar Charles Dickens sa bhliain 1903, agus a chuir tús le seánra nua i litríocht na Gaeilge — an t-aistriúchán liteartha.[1]

Gheobhadh aistritheoir gairmiúil na linne seo lochtanna go leor ar chur chuige an Duinnínigh — an t-aistriú focal ar fhocal seachas ciall ar chiall, mar shampla (“bhí Meárlaí chomh marbh le tairne dorais”) nó an nós ainmneacha dílse mar ‘Scrooge’ a Ghaelú go ‘Scrúg’ (is iondúil nach mbactar ainmneacha pearsanta a aistriú sa lá atá inniu ann).[1]
Mar sin féin, chonaic an Duinníneach gur ghá go mbeadh teacht ag léitheoirí Gaeilge ar mhórshaothar idirnáisiúnta chomh maith le leabhair nua ina dteanga féin, agus ba é an chéad duine a chrom ar an obair sin.[1]
Foilsíodh leagan Gaeilge de i mí Dheireadh Fómhair 2017, bunaithe ar aistriúchán an fhoclóirí, an tAthair Pádraig Ua Duinnín i 1903, agus é athchóirithe do léitheoirí ár linne ag Maitiú Ó Coimín. Is iad seanléaráidí Arthur Rackham atá mar mhaisiúchán ar an leabhar.[2]
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ 1.0 1.1 1.2 NÓS (2020). "LEABHAIR: Na haistriúcháin go Gaeilge is fearr a rinneadh" (ga). NÓS. Dáta rochtana: 2021-12-18.
- ↑ Charles Dickens, Pádraig Ua Duinnín, agus Maitiú Ó Coimín (2017-11-30). "Duan Na Nollag" (ga). Litríocht. Dáta rochtana: 2020-12-17.