Ali Khamenei

grand ayatollah ^(en)
Ali Khamenei
	;
Ainm sa teanga dhúchais	(fa) سید علی حسینی خامنه‌ای
Beathaisnéis
Breith	19 Aibreán 1939 ; 86 bliana d'aois; Mashhad (Stát Impiriúil na hIaráine)
2 Supreme Leader of Iran (en)
	4 Meitheamh 1989 – ; ← Ruhollah Khomeini
Commander-in-Chief of the Iranian Armed Forces (en)
	4 Meitheamh 1989 –
Chairman of the Expediency Discernment Council (en)
	7 Feabhra 1988 – 4 Meitheamh 1989 ; ← luach ar iarraidh – Hashemi Rafsanjani →
Member of the Assembly of Experts (en)
	15 Lúnasa 1983 – 4 Meitheamh 1989 ; Toghcheantar: Cúige Tehran
3 Uachtarán na hIaráine
	9 Deireadh Fómhair 1981 – 16 Lúnasa 1989 ; ← Mohammad-Ali Rajai – Hashemi Rafsanjani →
Ball den Tionól Comhairleach Ioslamach
	28 Bealtaine 1980 – 13 Deireadh Fómhair 1981 ; Toghcheantar: Tehran, Rey, Eslamshahr, Shemiranat and Pardis (en)
Tehran's Friday Prayer Imam (en)
	14 Eanáir 1980 – ; ← Hussein-Ali Montazeri
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	Ioslam agus Siach
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Najaf Seminary (en) ; Qom Seminary (en)
Áit chónaithe	Office of the Supreme Leader of Iran (en)
Teanga dhúchais	an Asarbaiseáinis
Lámhcheannas	Ciotógacht
Gníomhaíocht
Gairm	dlí-eolaí Ioslamach, scríbhneoir, aistritheoir, polaiteoir, file
Ball de pháirtí polaitíochta	Islamic Republican Party (en) (1979–1987); Combatant Clergy Association (en)
Gluaiseacht	Destruction of Israel in Iranian policy (en)
Mac/iníon léinn de chuid	Hussein-Ali Montazeri, Seyyed Hossein Borujerdi agus Ruhollah Khomeini
Teangacha	An Pheirsis, an Araibis agus an Asarbaiseáinis
Gairm mhíleata
Géillsine	An Iaráin
Brainse míleata	Islamic Revolutionary Guard Corps (en) agus Irregular Warfare Headquarters (en)
I gceannas ar	Islamic Revolutionary Guard Corps (en)
Coinbhleacht	Cogadh Iaráin - Iaráic
Teaghlach
Teaghlach	Khamenei family (en)
Céile	Khojaste Bagherzadeh (1964–)
Páiste	Mojtaba Khamenei, Meysam Khamenei (en) , Boshra Khamenei (en) , Masoud Khamenei (en) , Mostafa Khamenei (en) , Hoda Khamenei (en)
Athair	Seyed Javad Khamenei agus Khadija Mirdamadi (en)
Siblín	Hadi Khamenei, Mohammad Khamenei (en) agus Badri Khamenei (en)
Duine muinteartha	Ali Tehrani (fear céile a d(h)eirféar); Farideh Moradkhani (en) (neacht)
	Síniú
Suíomh gréasáin	khamenei.ir

'Sé an tAyatollah Ali Khamenei (a rugadh ar an 19 Aibreán 1939) Ard-Cheannaire na hIaráine an príomhcheannaire spioradálta, agus ar dhuine de na ceannairí is diongbháilte san Iaráin. Cléireach fíorchoimeádach Siach is ea é. Bhí lámh ag Khamenei i gcuid de na heachtraí is brúidiúla inar cuireadh faoi chois daoine a síleadh a bhí naimhdeach don phoblacht Ioslamach.

.31 Nollaig 2023: labharaíonn sé amach ar son Dia, creid nó ná creid !

Saol

Rugadh Seyyed Ali Hosseini Khamenei i gcathair Mashhad^[1] san Iaráin, cathair in aice leis an Afganastáin agus claonadh láidir coimeádach ann. Rugadh Khamenei i dteaghlach Siach de shliocht na sagart. D’fhreastail sé ar dhámh na diagachta (na "hawza") i Mashhad. I gCathair Qom níos déanaí, mhúin sé scoláirí clúiteacha Siacha é, cosúil le Ayatollah Khomeini féin.

Bhí baint aige leis an ngluaiseacht i gcoinne Reá Shah Pahlavi (an tImpire a bhí an-mhór leis na Stáit Aontaithe) sna 1960idí agus 1970id. Gabhadh agus cuireadh Khamenei i bpríosún arís agus arís eile.

Tar éis Réabhlóid Ioslamach na hIaráine i 1979, bhí sé ina bhall de Chomhairle na Réabhlóide. Rinne na Mujahedin-e Khalq iarracht Khamenei a fheallmharú ar an 27 Meitheamh 1981.

Toghadh é mar Uachtarán na hIaráine i mí Dheireadh Fómhair 1981, tar éis don iar‑uachtarán Mohammad‑Ali Rajai bás a fháil i mbuama. Bhí Khamenei ina Uachtarán ar feadh dhá théarma (1981–1989).

I ndiaidh bhás Ayatollah Khomeini i mí an Mheithimh 1989, thogh "Tionól na Saineolaithe" Khamenei mar Ard-Cheannaire na hIaráine. Tharraing a cheapachán c^[2]onspóid ag an am; ní raibh sé an Marjaʿ-e Taqlid (an cléireach is airde de réir dhlí na Siach) ag an am.

Mar Ard-Cheannaire na hIaráine tá freagrachtaí tábhachta aige ar nós:

– Maoirseacht ar bheartas eachtrach agus cosanta,

– An chumhacht chun cur isteach ar an bparlaimint agus ar an uachtarán.

– Ceapacháin na mbreithiúna agus na Gardaí Réabhlóideacha (IRGC)

Tuairimí

Tá Khamenei ina lucht leanúna dílis de Velayat-e faqih — an teoiric go bhfuil údarás deiridh ag sagart is oilte sa dlí Ioslamach i gcúrsaí stáit.

Dúirt Khamenei i gcónaí gurb é an sprioc a bhí aige stát Iosrael a chur de dhroim an domhain.^[3]

Agus Cogadh Iosrael–Iaráin faoi lánseol in 2025, dúirt Israel Katz, aire cosanta Iosrael, nach féidr ligean don Ayatollah fanacht beo.^[4]

Mhaígh Khamenei in 2025 go raibh bua ag Iaráin ar Iosrael agus go raibh Donald Trump ag déanamh áibhéil faoin tionchar a bhí ag ionsaithe Mheiriceá ar ionaid núicleacha na hIaráine.^[5] Dar leis an Ayatollah ghlac Meiriceá páirt sa chogadh chun Iosrael a chosaint ó scrios.^[6]

Príomhalt: Cogadh Iosrael–Iaráin

Toghchán

Faoi bhunreacht na hIaráine, grúpa cléireach tofa ("Tionól na Saineolaithe") a roghnaíonn an t-ard-cheannaire. Is é mac an Ayatollah Khamenei, Mojtaba Khamenei, an t-iomaitheoir is mó a bheith ar an gcéad ard-cheannaire eile.^[7]

Féach freisin

Ebrahim Raisi
An tAyatollah Khomeini, a bhí i réin 1979-

Tagairtí

↑ "Mashhad" (as en) (2025-06-26). Wikipedia.
↑ khamenei.ir (31 Nollaig 2023). "Físeán".
↑ "Ócáid a bhí urraithe ag TG4 bogtha ó óstán de chuid comhlacht a thacaíonn le saighdiúirí Iosrael" (ga-IE). Tuairisc.ie (2024-10-03). Dáta rochtana: 2025-06-27.
↑ Iar-Thaidhleoir Antóin Mac Unfraidh (2025-06-19). "Tús Áite: An Iaráin" (ga-IE). RTE Radio. Dáta rochtana: 2025-06-27.
↑ Nuacht RTÉ (2025-06-26). "'Áibhéil' ar bun ag Trump dar leis an Ayatollah Khamenei" (as ga-IE).
↑ Micheál Ó hUanacháin, Údar agus Iar-Iriseoir le RTÉ (2025-06-26). "Tús Áite: Iarin agus Meiriceá" (ga-IE). RTE Radio. Dáta rochtana: 2025-06-27.
↑ "Cúig lá dobróin fógartha d’uachtarán na hIaráine a maraíodh i dtuairt héileacaptair" (ga-IE). Tuairisc.ie (2024-05-20). Dáta rochtana: 2025-06-26.

[1] "Mashhad" (as en) (2025-06-26). Wikipedia.

[2] .ir (31 Nollaig 2023). "Físeán".

[3] "Ócáid a bhí urraithe ag TG4 bogtha ó óstán de chuid comhlacht a thacaíonn le saighdiúirí Iosrael" (ga-IE). Tuairisc.ie (2024-10-03). Dáta rochtana: 2025-06-27.

[4] Iar-Thaidhleoir Antóin Mac Unfraidh (2025-06-19). "Tús Áite: An Iaráin" (ga-IE). RTE Radio. Dáta rochtana: 2025-06-27.

[5] Nuacht RTÉ (2025-06-26). "'Áibhéil' ar bun ag Trump dar leis an Ayatollah Khamenei" (as ga-IE).

[6] Micheál Ó hUanacháin, Údar agus Iar-Iriseoir le RTÉ (2025-06-26). "Tús Áite: Iarin agus Meiriceá" (ga-IE). RTE Radio. Dáta rochtana: 2025-06-27.

[7] "Cúig lá dobróin fógartha d’uachtarán na hIaráine a maraíodh i dtuairt héileacaptair" (ga-IE). Tuairisc.ie (2024-05-20). Dáta rochtana: 2025-06-26.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]