Aki Kaurismäki

Aki Kaurismäki
	; (2012)
Beathaisnéis
Breith	(fi) Aki Olavi Kaurismäki; 4 Aibreán 1957 ; 66 bliana d'aois; Orimattila, An Fhionlainn
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Ollscoil Tampere - staidéar ar na meáin
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Stiúradh scannán agus scríbhneoireacht scannán
Gairm	stiúrthóir scannán, stiúrthóir drámaíochta, scríbhneoir scripte scannáin, scríbhneoir scripte, léiritheoir scannáin, eagarthóir scannán, aisteoir, stiúrthóir
Faoi thionchar	Jean-Pierre Melville
Teangacha	An Fhionlainnis, an tSualainnis agus an Phortaingéilis
Teaghlach
Céile	Paula Oinonen
Siblín	Mika Kaurismäki
	Gradam a fuarthas (2017) Silver Bear for Best Director (en) , as a saothar The Other Side of Hope (en) ; (2016) Carrosse d'or (en) ; (2011) Duais Louis Delluc, as a saothar Le Havre (en) ; (2006) Leopard of Honour (en) ; (2005) Berliner Kunstpreis (en) ; (2002) Cannes Film Festival Grand Prix (en) , as a saothar The Man Without a Past (en) ; (2002) Nordic Council Film Prize (en) , as a saothar The Man Without a Past (en) ; (15 Bealtaine 2001) Chevalier de la Légion d'honneur‎; (6 Nollaig 1994) Pro Finlandia Medal of the Order of the Lion of Finland (en) ; (1992) FIPRESCI Prize at Berlinale (en) , as a saothar The Bohemian Life (en) ;
	Ainmnithe do (2023) European Film Award for Best Screenwriter (en) , as a saothar Fallen Leaves (en) ; (2023) European Film Award for Best Director (en) , as a saothar Fallen Leaves (en) ; (2017) European Film Award for Best Director (en) , as a saothar The Other Side of Hope (en) ; (2017) European Film Award for Best Film (en) , as a saothar The Other Side of Hope (en) ; (2017) European Film Award – People's Choice Award for Best European Film (en) , as a saothar The Other Side of Hope (en) ; (2017) European University Film Award (en) , as a saothar The Other Side of Hope (en) ; (2012) César Award for Best Film (en) , as a saothar Le Havre (en) ; (2012) César Award for Best Director (en) , as a saothar Le Havre (en) ; (2012) David di Donatello for Best European Film (en) , as a saothar Le Havre (en) ; (2011) European Film Award for Best Director (en) , as a saothar Le Havre (en) ; (2011) European Film Award for Best Film (en) , as a saothar Le Havre (en) ; (2011) European Film Award for Best Screenwriter (en) , as a saothar Le Havre (en) ; (2003) César Award for Best Film from the European Union (en) , as a saothar The Man Without a Past (en) ; (2002) European Film Award for Best Director (en) , as a saothar The Man Without a Past (en) ; (2002) European Film Award for Best Screenwriter (en) , as a saothar The Man Without a Past (en) ; (2002) European Film Award - People's Choice Award for Best Director (en) , as a saothar The Man Without a Past (en) ; (2002) European Film Award for Best Film (en) , as a saothar The Man Without a Past (en) ; (1992) European Film Award for Best Film (en) , as a saothar The Bohemian Life (en) ; (1990) European Film Award for Best Film (en) , as a saothar The Match Factory Girl (en) ;

Is stiúrthóir scannán Fionlannach é Aki Olavi Kaurismäki (4 Aibreán 1957 a rugadh é). I measc scannáin eile, tá aithne air mar gheall ar Kauas pilvet karkaavat ('Scamaill i bhfad ar shiúl') (1996), Mies vailla menneisyyttä ('Fear gan stair') (2002), Le Havre (2011) agus Toivon tuolla puolen ('An taobh eile den dóchas') (2017) a bhfuil duaiseanna buaite acu.

Gairm[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tar éis dó céim a bhaint amach i staidéar ar na meáin ó Ollscoil Tampere, d'oibrigh Kaurismäki mar bríceadóir, mar fhear poist, agus mar niteoir soithí, roimh a shocraigh sé a shuim sa phictiúrlann a leanúint, mar léirmheastóir ar dtús, agus ina dhiaidh sin mar scríbhneoir scripte agus stiúrthóir.^[1] Chuir sé tús lena ghairm scannánaíochta mar chomhscríbhneoir agus aisteoir i scannáin a chruthaigh a dheartháir níos sine, Mika Kaurismäki. Bhí an príomhról aige i scannán de chuid Mika, Valehtelija ('An Bréagadóir') (1981). Bhunaigh siad an comhlacht léiriúcháin Villealfa Filmproductions le chéile agus níos déanaí an fhéile scannán Midnight Sun.

Ba é Rikos ja rangaistus ('Coir agus Pionós') (1983) a chéad scannán mar stiúrthóir, cóiriú ar úrscéal Dostoyevsky atá suite i Heilsincí an lae inniu. Bhain sé aird ar fud an domhain le Leningrad Cowboys Go America (1989) agus cuireadh a scannán Ariel (1988) isteach sa 16ú Féile Scannán Idirnáisiúnta i Moscó, áit a bhuaigh sé an Prix FIPRESCI.^[2] Is é an scannán is mó cáil Kaurismäki ná Mies vailla menneisyyttä ('Fear gan stair') (2002), a bhuaigh an Grand Prix agus Prix du Jury Œcuménique ag Féile Scannán Cannes 2002.^[3]

Ainmníodh an scannán úd do Ghradam Acadaimh sa chatagóir Scannán is Fearr i dTeanga Iasachta i 2003 freisin. Dhiúltaigh Kaurismäki freastal ar an searmanas, áfach, mar agóid in aghaidh ionradh na Stát Aontaithe ar an Iaráic. Ainmníodh an chéad scannán eile de chuid Kaurismäki, Laitakaupungin valot ('Solas sa chlapsholas'), freisin agus rinne Kaurismäki baghcat ar an searmanas arís. Sa bhliain 2002, dhiúltaigh sé cuireadh don Féile Scannán Nua-Eabhrac chun a dhlúthpháirtíocht leis an stiúrthóir Iaránach Abbas Kiarostami a thaispeáint, nár tugadh víosa dó in am don fhéile.^[4]

Tá a bhá leis an eite chlé curtha in iúl ag Kaurismäki go minic, ag síniú litir tacaíochta do Pháirtí an Lucht Oibre na Ríochta Aontaithe faoi cheannaireacht Jeremy Corbyn i mí na Nollag 2019,^[5] agus ag cáineadh freagairt shochaí na Fionlainne ar Géarchéim imirceach na hEorpa, ag cur síos air mar "smál ar na tíortha Nordacha. Náireach."^[6] Ba théama é cás na ndídeanaithe ina scannán deiridh Toivon tuolla puolen ('An taobh eile den dóchas') agus d'fhógair Kaurismäki go raibh sé ag éirí as mar stiúrthóir ina dhiaidh sin.^[7]

Stíl scannánóireachta[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá clú ar Kaurismäki as a stíl íostach. Tugtar auteur air, ós rud é go scríobhann, go stiúrann, go léiríonn agus go n-eagraíonn sé a chuid scannáin de ghnáth, agus mar sin fágann sé a lorg fhuarchúiseach shainiúil orthu. Tá clú agus cáil ar an ndialóg gonta, cuireann a charachtair iad féin in iúl gan maisiú, díreach agus i dteanga dhian chaighdeánach, gan mórán mothúchán ná drámaíochta a léiriú.

Dar cur síos ag Roget Ebert, is gnách go seasann na haisteoirí agus an ceamara go socair, gan a lán gluaiseachtaí casta. Ní dhéanann a charachtair miongháire; sméideann siad a gcinn go brónach agus caitheann siad tobac de shíor; bíonn siad ag súil leis an rud is measa ach, fós féin, tá lúcháir orthu agus tá greann domhain ann atá níos saibhre ar fad mar go n-eascraíonn sé ó nádúr an duine agus ó áiféiseach an tsaoil, in ionad a bheith ag brath ar charúil agus jócanna follasacha.^[8]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

↑ Kumar, Arun (17 Nollaig 2019). "10 Essential Aki Kaurismaki Films".
↑ "MIFF". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2013-03-16. Dáta rochtana: 2022-02-17.
↑ "Festival de Cannes: The Man Without a Past".". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2014-10-10. Dáta rochtana: 2022-02-17.
↑ Celestine Bohlen (1d Deireadh Fómhair 2002). "One Visa Problem Costs a Festival Two Filmmakers".
↑ "Vote for hope and a decent future". Dáta rochtana: 3ú Nollaig 2019.
↑ Terrence Rafferty. "The Finnish Director Making the Most-Interesting Movies About Immigration".
↑ "Legendary filmmaker Aki Kaurismäki: There will be no more films".
↑ Roger Ebert (27ú Meitheamh 2003). "The Man Without a Past". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2019-06-15. Dáta rochtana: 2022-02-18.

[1] Kumar, Arun (17 Nollaig 2019). "10 Essential Aki Kaurismaki Films".

[2] "MIFF". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2013-03-16. Dáta rochtana: 2022-02-17.

[3] "Festival de Cannes: The Man Without a Past".". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2014-10-10. Dáta rochtana: 2022-02-17.

[4] Celestine Bohlen (1d Deireadh Fómhair 2002). "One Visa Problem Costs a Festival Two Filmmakers".

[5] "Vote for hope and a decent future". Dáta rochtana: 3ú Nollaig 2019.

[6] Terrence Rafferty. "The Finnish Director Making the Most-Interesting Movies About Immigration".

[7] "Legendary filmmaker Aki Kaurismäki: There will be no more films".

[8] Roger Ebert (27ú Meitheamh 2003). "The Man Without a Past". Cartlannaíodh an bunleathanach ar 2019-06-15. Dáta rochtana: 2022-02-18.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]