Éigipteolaíocht
Is éard is Éigipteolaíocht (ón Éigipt agus ón nGréigis -λογία, - ologia; Araibis علم المصريات:) ann ná staidéar ar stair na Sean-Éigipte, teanga, litríocht, reiligiún, ailtireacht agus ealaín ón 5ú aois RCR, go dtí deireadh a cuid cleachtas reiligiúnach dúchais sa 4ú haois CR. Is "Éigipteolaí " é cleachtóir an disciplín. San Eoraip, go háirithe ar an Mór-Roinn, breathnaítear ar an Éigipteolaíocht go príomha mar dhisciplín fileolaíoch, agus i Meiriceá Thuaidh is minic a bhreathnaítear uirthi mar bhrainse den tseandálaíocht .
Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]
Na chéad taiscéalaithe[cuir in eagar | athraigh foinse]
Ba iad na taiscéalaithe is luaithe san Éigipt ársa ná na hÉigiptigh ársa féin. Spreagtha ag aisling a bhí aige, stiúir Thutmose IV tochailt ar Sfioncs Mór Ghiza. Níos lú ná dhá chéad bliain ina dhiaidh sin, gheobhadh an Prionsa Khaemweset, an ceathrú mac le Ramesses II, clú agus cáil amach as foirgnimh stairiúla, tuamaí agus teampaill, lena n-áirítear pirimidí, a aithint agus a athchóiriú; agus rinneadh cur síos air ina dhiaidh sin mar an chéad Éigipteolaí.[1]
An Tréimhse Ghréag-Rómhánach[cuir in eagar | athraigh foinse]
Thug Héaradatas, Strabó, agus Diodorus Siculus, cuid de na chéad chuntais stairiúla faoin Éigipt. Scríobh Manetho (faoi bhláth c. 300 RCR), sagart Éigipteach stair na hÉigipte i nGréigis, coimisiúnaithe is dócha ag Tolamaes II Philadelphus sa 3ú haois RCR. Bhí an-suim ag na Tolamaesaigh in obair na nÉigipteach ársa, agus d'athchóirigh siad go leor de na séadchomharthaí Éigipteacha, lena n-áirítear na pirimidí. Thóg na Tolamaesaigh go leor teampall nua freisin i stíl na hÉigipte. Rinne na Rómhánaigh obair athchóirithe san Éigipt freisin.
An Mheánaois[cuir in eagar | athraigh foinse]
San Mheánaoise, ó am go chéile, rachadh taistealaithe chuig an Talaimh Naofa ar mhalairt slí, chun cuairt a thabhairt ar láithreáin san Éigipt. I measc na gceann scríbe bheadh Caireo agus a cheantar máguaird san áireamh, áit a síleadh a theith an Teaghlach Naofa, agus na Pirimidí móra, ar measadh gurbh iad Gráinseacha Iósaefa, a thóg an patrarc Eabhrach chun grán a stóráil i rith blianta na flúirse. Mhair roinnt dá gcuntais (Itineraria) agus tugann siad léargas ar dhálaí ina dtréimhsí ama faoi seach.[2]
Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]
- ↑ © Greg Reeder retrieved GMT23:48.3.9.2010
- ↑ Chareyron (2005). "Pilgrims to Jerusalem in the Middle Ages": 127–97. New York City: Columbia University Press. ISBN 0231132301.