Hippuris vulgaris

*Hippuris vulgaris*
	;
Stádas caomhnaithe
	Speiceas is lú imní
UICN	167870
Tacsanomaíocht
For-ríocht	Eukaryota
Ríocht	Plantae
Ord	Lamiales
Fine	Plantaginaceae
Géineas	Hippuris
Speiceas	Hippuris vulgaris ; L., 1753

Planda uisceach coitianta de chuid na hEoráise agus Meiriceá Thuaidh is ea Hippuris vulgaris (ón nGréigis: πππος – capall agus ορά – eireaball), ar a dtugtar i nGaeilge colgrach^[1] nó brobh i dtóin. Faightear an plánda idir an Ghraonlainn agus Ardchlár na Tibéide go hArizona. Is fearr leis uiscí neamh-aigéadach Fásann na gais suas le 150 cm ar fhad, ag éirí os cionn an uisce. Na duilleoga caol i bhfáinní le 6-12 duilleog iontu. Na bláthanna bídeach glas ar an gcuid den ghas atá amuigh san aer. Tugtar cáití collagán air freisin.^[2]

Cur síos[cuir in eagar | athraigh foinse]

Luibh reatha, ilbhliantúil is ea Hippuris vulgaris, a fhaightear in uiscí éadomhain agus in réileáin láibe. A fhréamhacha faoi uisce, ach tá an chuid is mó dá duilleoga os cionn an dromchla. Tarlaíonn na duilleoga i rothóga de 6-12; iad siúd os cionn uisce 0.5 go 2.5 cm ar fhad agus suas le 3 mm ar leithead, cé go bhfuil iad siúd faoi uisce níos tanaí agus ní chomh láidir, agus níos faide ná iad siúd os cionn uisce, go háirithe i sruthanna níos doimhne. Tá na gais soladach agus neamhbhrainseach ach is minic iad cuartha, agus is féidir leo a bheith suas le 60 cm ar fhad. In uisce éadomhain gobann siad amach 2 -30 cm as an uisce. Fásann sé ó riosóim láidir. Tá na bláthanna neamhfheiceálach, agus ní tháirgeann gach planda iad. Léirigh staidéir ar H. vulgaris in Ardchlár na Tibéide gur astaire meatáin líonmhar é.^[3] Síneann fréamhacha H. vulgaris isteach i gcrios anocsach na ngnáthóg bhogaigh agus cruthaíonn siad cainéal le haghaidh meatáin a tháirgtear sa chrios anocsach chun taisteal chuig an atmaisféar.

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

↑ ““Hippuris vulgaris” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2024-05-16.
↑ Hussey, Matt (2011). "Colgrach". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 161.
↑ "Methane emissions from different vegetation zones in a Qinghai-Tibetan Plateau wetland" (2004). Soil Biology and Biochemistry 36 (5): 737–748. doi:10.1016/j.soilbio.2003.12.009.

[Tearma-1] ““Hippuris vulgaris” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2024-05-16.

[FreamhanEolais-2] Hussey, Matt (2011). "Colgrach". Fréamh an Eolais. Coiscéim. p. 161.

[Hirotaetal2004-3] "Methane emissions from different vegetation zones in a Qinghai-Tibetan Plateau wetland" (2004). Soil Biology and Biochemistry 36 (5): 737–748. doi:10.1016/j.soilbio.2003.12.009.

[1]

[2]

[3]