Pórtó Ríce

Pórtó Ríce

(es) Estado Libre Asociado de Puerto Rico (en) Commonwealth of Puerto Rico (tnq) Borinquen
Cineál	Críoch neamhchorpraithe, críoch oileánach, aonán críochach polaitiúil, province of Spanish America (en) , réigiún cultúrtha, críoch de chuid na Stát Aontaithe agus comhlathas
Ainmnithe in ómós	Pórtó Ríce agus San Juan
Cuid de	Meiriceá Easpáinneach na hAintillí Móra Meiriceá Laidineach Oileáin Mhuir Chairib Muir Chairib SAM Muir Chairib
Suite laistigh de/ar ghné fhisiciúil	Muir Chairib
Suíomh
Mór-roinn	Meiriceá Thuaidh
Limistéar riaracháin	Stáit Aontaithe Mheiriceá
18° 15′ N, 66° 30′ O
Suite i nó in aice le limistéar uisce	an tAigéan Atlantach agus Muir Chairib
Tréithe
Pointe is ísle	Muir Chairib  (0 m )
Pointe is airde	Cerro de Punta (en)  (1,338 m )
Achar	9,104 km²
Stair
Croineolaíocht
23 Meán Fómhair 1868	Grito de Lares (en)
1898	Cogadh Spáinn-Mheiriceánach
	Spéirling Maria
7 Eanáir 2020	2020 Puerto Rico earthquake (en)
Gníomhaíocht
Dáta a bunaíodh	1898
Suíomh gréasáin	pr.gov

Oileán sa Chairib is ea Pórtó Ríce (Puerto Rico). Is Comhlathas de chuid Stáit Aontaithe Mheiriceá é, ó ghlac an tír sin seilbh air ag deireadh an 19ú haois. Reáchtáladh reifrinn éagsúla ar stádas an oileáin, an ceann deireanach timpeall 1995, agus ba é an toradh ná gur fhan an t-oileán sa chomhlathas le SAM

Tá tuairim is 4 mhilliún duine ina gcónaí san oileán. Tá siad i dteideal dul ag obair agus socrú síos sna Stáit Aontaithe agus tairbhe a bhaint as cearta eile saoránachta. Is í San Juan príomhchathair an oileáin.

Tíreolaíocht

Díomaite den phríomhoileán, Oileán Phórtó Ríce, tá dornán oileán eile ann ar cuid den chomhlathas iad, is é sin, Vieques, Culebra, Mona, Desecheo, agus Caja de Muertos, chomh maith lena lán oileán níos lú ná na cinn seo. Is iad Vieques agus Culebra an t-aon dá oileán acu siúd a bhfuil cónaí ar dhaoine iontu fud fad na bliana. Tír shléibhtiúil atá ann, agus an sliabhraon is mó, La Cordillera Central nó an Raon Láir, ar an sliabhraon is mó. Tá Cerro de Punta, an sliabh is airde in Oileán Phórtó Ríce, suite sa raon seo. Tá San Juan, an phríomhchathair, ar an gcósta thuaidh.

Stair

Bhunaigh na Spáinnigh an chéad choilíneacht in Oileán Phórtó Ríce go luath i ndiaidh fhionnachtain an Oileáin Úir. Tháinig Colambas anseo an chéad uair sa bhliain 1493, ar an dara cuairt a thug sé ar Mheiriceá. San am sin, bhí bundúchasaigh ar an oileán a raibh teanga den fhine úd Arawak á labhairt acu, agus is é an t-ainm a bhí acu féin ar an oileán ná Boriken nó - mar a dúirt lucht labhartha na Spáinnise - Borinquén. Inniu féin, tugann na Pórtó Rícigh Borinquén ar a n-oileán i gcomhthéacs an tírghrá, agus is é La Borinqueña, nó Amhrán Borinquén, an t-amhrán náisiúnta.