An tOileán Mór (Béarra)
An tOileán Mór | ||||
---|---|---|---|---|
Suíomh | ||||
| ||||
Stát ceannasach | Éire | |||
Cúige Éireannach | Cúige Mumhan | |||
Contae in Éirinn | Contae Chorcaí | |||
Tíreolaíocht | ||||
Achar dromchla | 17.68 km² | |||
Suite i nó in aice le limistéar uisce | Bá Bheanntraí | |||
Airde | 270 m |
Ní mór an t-alt seo a ghlanadh, ionas go mbeidh caighdeán níos fearr ann.
Tar éis duit an t-alt a ghlanadh, is féidir leat an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le fáil amach faoin dóigh cheart le feabhas a chur ar alt ciclipéide. |
Is oileán Éireannach é an tOileán Mór.
Ainmneacha don oileán
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Inis Greagraidhe - O Curry, Battle of Magh Léana
- Inis Grecraige - O Rahilly, Early Irish History and Mythology l. 90
- 1302 Inysgraggy - Cal. of papal documents of Ireland 1302-1307 Vol. 5 l. 294
- 1558 Insula Magna, Great Island, Inisgragy – Úsáidtear na trí ainmneacha so i ‘On a pen and sketch of the district around Bantry Bay’ (Photostat National Library 16L5)
- 1586-88 Great Iland - ‘A plotte of Berehaven+ the parte adjoyning’ PRO (London), MPF308
- 1601 Great Island - Fiants of Elizabeth
- 1602 Great Island - T. Stafford, Pacata Hibernia, London 1633
- 1642 Insula Magna - An inquisition’ J.R.S.A.I. Vol. 51 l. 12
- 1655 Beare Haven Island - William Petty ‘Down Survey’
- 1599 Greate Ise - Map of Ireland by Bapista Bazio pub. London. J. Sudbury
- 1821 Bere Island - Daonáireamh
- 1824 Bere Island - Tuarisc ins an National Army Museum, London
- 1841 Bear Island - Daonáireamh na bliana 1841 agus gach ceann ó shin
- 1842 Bear Island - An chéid léarscáil ag an suirbhéireacht Ordnáis
- 1852 Isle of Bere - Órdú díolta an Incumbered Estates Commission
- 1928 Oileán Bhéara – Ainm an cumann peile a chláiríodh leis an Béara Board, C.L.G.
- 1921 Oileán Béarra – Ainm Oifig an Phoist ó 1921 go dtí 1965
- 1930adí Oileán Mór Bhéarra – Seanachas bailithe in nGaelinn i mBéarra, dánta, scéalta – le fail I leabhair M. Verling. Seanachas a bhaillig Tadhg Ó Murchú.
- 1937 Beare Island - Coimisiún Bealoideasa Éireann. Sé so an t-ainm a úsáidtear i mBéarla.
- 1965 An t-Oileán Mór – Ainm Oifig an Phoist. D’athraigh an Roinn Poist agus Teligreafa ainm na hoifige gan coinne agus i ngan fhios do na hoileánaigh.
- 1980 ‘An t-Oileán Mór’ – Ainm na bunscoile nua[1]
Bealoides agus Litríocht Ó Bhéarra
[cuir in eagar | athraigh foinse]S’iad na leabhair, a chuir Máirtín Verling i gcló, is mó go bhfuil foinsí le fáil faoi ainm an oileáin i nGaelinn. Táid so bunaithe ar an mbéaloideas i nGaelinn a bhailíodh i mBéarra faoi chúram an Comisiún Bealoideasa Éireann. Chífear os na dánta agus na scéalta seo go bhfuil leaganacha éagsúla den ainm in úsáid ach is fuirist a aithint gur “Oileán Mór Bhéarra” ainm an oileáin ó cheart. Toisc an ainm ceart a bheith chomh fada san bhí ciorracháin a ndéanamh go minic. S’iad “Oileán Bhéarra” (le Béarra sa tuiseal ginideach) “Oileán Béarra” agus “An t-Oileán Mór” na foirmeacha ciorraithe seo. Sé an dán ‘Ráiseanna Bhaile Chaisleáin’ is fearr a léiríonn an tslí ina n-úsáidtí na foirmeacha difriúla den ainm.
Foinsí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- O Brien, Daniel M. (1991) Beara, A Journey Through History. Beara Historical Society. Castletownbere
- Hawke, S. (2004) A Social and Economic History of Bere Island. Shell. Castletownbere.
- Mac Cárthaigh, M. Placenames of the Parish of Killaconenagh. Dinnseanchas 6, Nollaig 1977, 124-48
- Ó hAnnrachain, P. (1942 ) Mar a chonacsa Éire. Dublin
- Ó hAnnracháin, P. (1944) Fé Bhrat an Chonnartha Dublin
- Ó hAnnrachain, P. (1933) Machnamh Cime. Dublin
- O Sullivan, Ted (1994) Bere Island, A Short History, Inisgraggy Books, Cork
- Ua Duinnín, P. (1904) An Irish-English Dictionary. Dublin.
- Verling, M. agus P. Ó Murchú (1996) Gortbroc. Coiscéim.
- Verling, M (2010) Mioscais na gCumar. An Sagart. An Daingean
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ [foinse ‘Placenames of the parish of Killaconenagh’ -Mícheál Mac Cárthaigh Dinnseanchas Iml. 6 Uimh. 2, agus foinsí atá lúite thuas]
Is síol é an t-alt seo. Cuir leis, chun cuidiú leis an Vicipéid. Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán Gaeilge a dhéanamh. |