Joe Biden

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaJoe Biden

(2021) Cuir in eagar ar Wikidata
Beathaisnéis
Breith(en) Joseph Robinette Biden Jr.
20 Samhain 1942
81 bliana d'aois
Scranton, Pennsylvania Cuir in eagar ar Wikidata
46 Uachtarán na Stát Aontaithe
20 Eanáir 2021 –
← Donald Trump
37 Uachtarán tofa na Stát Aontaithe
7 Samhain 2020 – 20 Eanáir 2021
← Donald Trump
47 Leas-Uachtarán na Stát Aontaithe
20 Eanáir 2009 – 20 Eanáir 2017
← Dick CheneyMike Pence →
Ball de chomh-aireacht: Cabinet of Barack Obama (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 2009 – 15 Eanáir 2009 (éirí as)Ted Kaufman →

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 2007 – 3 Eanáir 2009

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 2005 – 3 Eanáir 2007

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 2003 – 3 Eanáir 2005

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 2001 – 3 Eanáir 2003

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1999 – 3 Eanáir 2001

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1997 – 3 Eanáir 1999

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1995 – 3 Eanáir 1997

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1993 – 3 Eanáir 1995

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1991 – 3 Eanáir 1993

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1989 – 3 Eanáir 1991

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1987 – 3 Eanáir 1989

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1985 – 3 Eanáir 1987

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1983 – 3 Eanáir 1985

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1981 – 3 Eanáir 1983

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1979 – 3 Eanáir 1981

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1977 – 3 Eanáir 1979

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1975 – 3 Eanáir 1977

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Seanadóir na Stát Aontaithe
3 Eanáir 1973 – 3 Eanáir 1975
← James Caleb Boggs

Toghcheantar: Delaware Class 2 senate seat (en) Aistrigh

Comhairleoir New Castle County Council
4 Samhain 1970 – 8 Samhain 1972 Cuir in eagar ar Wikidata
Faisnéis phearsanta
ReiligiúnCaitliceachas
Scoil a d'fhreastail sé/síOllscoil Syracuse - dlí (1965–1968)
Ollscoil Delaware - staidéar ar stair, eolaíocht pholaitiúil (1961–1965)
Archmere Academy (en) Aistrigh (–1961)
Garden City Collegiate (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Céim acadúildochtúireacht sa dlí-eolaíocht
Baitsiléir Ealaíon
Áit chónaitheClaymont
Wilmington, Delaware
Arden (en) Aistrigh
Wilmington, Delaware
An Teach Bán
Teanga dhúchaisBéarla
Airde1.83 m Cuir in eagar ar Wikidata
LámhcheannasDeasógacht
Dath súileGorm
Dathán gruaigeWhite hair (en) Aistrigh agus gruaig liath
Gníomhaíocht
Réimse oibreDlí agus polaitíocht
Suíomh oibre Washington, D.C.
Wilmington, Delaware Cuir in eagar ar Wikidata
Gairmpolaiteoir, rannpháirtí i bhfóram idirnáisiúnta, múinteoir ollscoile, dlíodóir, scríbhneoir Cuir in eagar ar Wikidata
FostóirOllscoil Pennsylvania (2017–)
Ollscoil Widener, ollamh taca. Widener University School of Law (en) Aistrigh (1991–2008) Cuir in eagar ar Wikidata
Ball de pháirtí polaitíochtaPáirtí Daonlathach Cuir in eagar ar Wikidata
TeangachaBéarla
Glanfhiúchas9,000,000 $ (2019) Cuir in eagar ar Wikidata
Ealaíontóirí gaolmharaAndrei Gromyko (en) Aistrigh
Charles Q. Brown Jr.: Joe Biden and Charles Q. Brown Jr. (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Spórtpeil Mheiriceánach Cuir in eagar ar Wikidata
Gníomhréim
  Foireann enllaç= enllaç=
–luach anaithnid Delaware Fightin' Blue Hens football (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Ghlac sé/sí páirt i
2009commencement at the Syracuse University (en) Aistrigh
21 Eanáir 2004Cruinniú Bliantúil an Fhóraim Eacnamaíoch Dhomhanda, 2004 Cuir in eagar ar Wikidata
Saothar
Saothar suntasach
Teaghlach
TeaghlachFamily of Joe Biden (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
CéileNeilia Hunter (1966–1972), bás a c(h)éile
Jill Biden (1977–) Cuir in eagar ar Wikidata
PáisteBeau Biden
 ( Neilia Hunter)
Hunter Biden
 ( Neilia Hunter)
Naomi Biden
 ( Neilia Hunter)
Ashley Biden
 ( Jill Biden) Cuir in eagar ar Wikidata
AthairJoseph Robinette Biden Sr.  agus Jean Biden
SiblínValerie Biden Owens, James Biden agus Francis Biden
Croineolaíocht
25 Aibreán 2019Joe Biden presidential campaign, 2020 (en) Aistrigh
2008Joe Biden 2008 presidential campaign (en) Aistrigh
9 Meitheamh 1987-23 Meán Fómhair 1987Joe Biden presidential campaign, 1988 (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Gradam a fuarthas
Síniú

Veu de Joe Biden (Béarla) Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh gréasáinjoebiden.com Cuir in eagar ar Wikidata
IMDB: nm0081182 Allocine: 613380 Rottentomatoes: celebrity/joe_biden Allmovie: p526127 Metacritic: person/joe-biden TV.com: people/joe-biden
Facebook: joebiden Twitter: JoeBiden Instagram: joebiden Snapchat: joe Youtube: UCWNpXitY8eJ-ku6M-v25MKw TikTok: bidenhq Flickr: 183493676@N07 Spotify: 45XQFDcLnwZoEq5g3hRo5Q iTunes: 292453368 Last fm: Joe+Biden Musicbrainz: 6098314f-75ce-4a61-9db3-81f725e1bed0 Discogs: 5027629 Deezer: 7734416 Cuir in eagar ar Wikidata

Is é Joseph Robinette “Joe” Biden, Jr., a rugadh ar 20 Samhain 1942, 46ú hUachtarán na Stát Aontaithe.

Óige agus oiliúint[cuir in eagar | athraigh foinse]

Rugadh Biden in Scranton, Pennsylvania. Bhog seisean agus a theaghlach go Delaware sa bhliain 1953 agus é 10 mbliana d'aois. Is de shliocht Éireannach é ar thaobh a mháthar (a rugadh de mhuintir Uí Fhinneagáin) agus de shliocht Éireannach, Sasanach agus Úgónach ar thaobh a athar. Caitlicigh iad na Bidens.

Rinne sé staidéar ag Ollscoil Delaware (B.A. i stair agus eolaíocht pholaitiúil, 1965) agus ina dhiaidh sin bhain sé céim dlí (Juris Doctor) amach ó Ollscoil Syracuse i Stát Nua-Eabhrac sa bhliain 1968.[1]. Tá stad ina chuid cainte a bhfuil a rian air inniu féin.

Ba chineál nós le Biden ariamh a bheith místuama leis an bhfoclaíocht.  Cinnte níor fhág sin nach fear an-mheabhrach a bheadh ann.[2]

1961
1973

Gairmréim[cuir in eagar | athraigh foinse]

Bhí Biden ina sheanadóir ar son Delaware ón bhliain 1973 ar aghaidh leis an bPáirtí Daonlathach.

Bhí sé ina leasuachtarán Stáit Aontaithe Mheiriceá faoin uachtarán Barack Obama (2009–2017). Is mór an taithí agus eolas a bhfuair sé le linn na tréimhse seo sa réim gnóthaí eachtracha go háirithe.

Toghchán uachtaránachta, 2020[cuir in eagar | athraigh foinse]

Fuair Biden an bua ar Donald Trump sa toghchán uachtaránachta ar an 3ú Samhain 2020.[3]

Joe Biden agus a bhean Jill

Thug Trump agus muintir Trump óráidí inar mhaígh siad gur toghchán calaoiseach a bhí i dtoghchán na Samhna 2020, maíomh bréige.

Rinne drong de lucht tacaíochta Donald Trump, ruathar ar Chaipeatól na Stát Aontaithe in Washington D.C. ar 6 Eanáir 2021.

Táinsíodh Teach na nIonadaithe an 45ú uachtarán na Stát Aontaithe Donald Trump don dara huair ar 13 Eanáir, 2021, seachtain amháin sular tháinig deireadh lena théarma agus insealbhú Joe Biden mar uachtarán ar an 20 Eanáir.

Uachtarán[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ba ar Biden a bhí an tóir san Earrach agus pleananna eacnamaíochta agus infreastruchtúir a bhfuil na céadta billiún dollar luaite leo á bhfógairt aige.[4]

circa 2006

Geilleagar[cuir in eagar | athraigh foinse]

D’éirigh le Biden mar uachtarán na billiúin a fháil chun aghaidh a thabhairt ar an bpaindéim Covid-19 agus chun feabhas a chur ar infreastruchtúr na tíre.[5]

Ar 17 Lúnasa 2022, chuir Joe BidenUachtarán na Stát Aontaithe, a lámh leis an tAcht Laghdaithe Boilsciú, 2022 (the Inflation Reduction Act), an dlí "is suntasaí ar son na haeráide dár reachtaíodh riamh i stair Mheiriceá" go dtí an pointe seo.[6][7][8]

Le linn 2023, bhí an ráta dífhostaíochta i Stáit Aontaithe Mheiriceá ag an leibhéal is ísle ó 1969 ach bhí an ráta boilscithe níos airde ná mar a bhí aon uair le 40 bliain.[5]

Gnóthaí eachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]

D’imigh cuid den loinnir dá uachtaránacht i mí Lúnasa 2021 nuair a rinne an Talaban athghabháil ar Chabúl agus ar an gcuid eile den Afganastáin tar éis d’fhórsaí armtha SAM tarraingt siar as an tír sin tar éis 20 bliain – rud a d’fhág an Afganastáin ina deachtóireacht reiligiúnach arís nach mór thar oíche.[4]

Thug Joe Biden cuairt ar Éirinn sa bhliain 2023.

Feachtas 2024[cuir in eagar | athraigh foinse]

Ar 25 Aibreán 2023, bhí sé dearbhaithe ag Biden go mbeadh sé ina iarrthóir arís ar son an Pháirtí Dhaonlathaigh sa chéad toghchán uachtaránachta eile in 2024.

80 bliain d'aois a bhí sé ag an am (agus bheadh sé 85 nuair a bheadh a théarma críochnaithe aige sa Teach Bán dá n-éireodh leis), Ní raibh ach 39% de phobal Mheiriceá sásta leis, de réir suirbhé a foilsíodh sé lá roimhe. I suirbhé eile, tugadh le fios i go raibh an aois mhór a bhí aige ar cheann de na fáthanna nach gcreideann ach duine as gach ceathrar gur cheart dó seasamh arís.[9][5]

Fear éidreoir agus fear dearmadach é Biden, de réir an chuntais a thug an t-abhcóide speisialta, Robert Hur.[2] [10]

Féach freisin[cuir in eagar | athraigh foinse]

Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. "A timeline of U.S. Sen. Joe Biden's life and career". San Francisco Chronicle. Associated Press. August 23, 2008. Dáta rochtana, 14 Meán Fómhair 2022
  2. 2.0 2.1 Máirtín Ó Catháin (15 Feabhra 2024). "Dá mbeadh tarbh le coilleadh nó amhrán sean-nóis le casadh ag Joe Biden…" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2024-02-15.
  3. "Joe Biden elected president". CNN.
  4. 4.0 4.1 Alex Hijmans (27 Nollaig 2021). "Aibítir na Gréigise á múineadh ag an gcoróinvíreas dúinn agus an domhan ag dó leis" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2022-01-10.
  5. 5.0 5.1 5.2 "‘Críochnaímis an jab’ – fógra oifigiúil déanta ag Biden go mbeidh sé sa rás don Teach Bán" (ga-IE). Tuairisc.ie. Dáta rochtana: 2023-04-25.
  6. Nandita Bose, Steve Holland (2022-08-17). "Biden signs inflation act, hands pen to Manchin" (en). Reuters. Dáta rochtana: 2022-08-23.
  7. "The Inflation Reduction Act is a strong step towards clean energy" (en). World Economic Forum. Dáta rochtana: 2022-08-23.
  8. Carlos Martín (2022-08-22). "The Inflation Reduction Act will reduce household energy insecurity—but it could do more" (en-US). Brookings. Dáta rochtana: 2022-08-23.
  9. Nuacht RTÉ (2023-04-25). "Biden le seasamh sa chéad toghchán uachtaránachta eile in 2024" (as ga). 
  10. "Biden angrily pushes back at special counsel's report that questioned his memory, handling of docs" (en). AP News (2024-02-08). Dáta rochtana: 2024-02-16.