Iasacht (focal)

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
(Athsheolta ó Focal iasachta)

Is focal a tógadh ó theanga amháin agus a tugadh isteach i dteanga eile gan aistriúchán é iasacht[1]focal iasachta.[2][3]

Samplaí as Gaeilge[cuir in eagar | athraigh foinse]

An chuid is mó de na focail iasachta atá sa Ghaeilge is ón mBéarla a tháinig siad. Fuair an Ghaeilge stór mór focal freisin ón Laidin, ón bhFraincis (go mór mór ón Normainnis), agus ón Lochlainnis.

Laidin go Gaeilge[cuir in eagar | athraigh foinse]

Focal Laidine Focal Gaeilge
Africa An Afraic[4]
angelus aingeal[5]
ancora ancaire[6]
benedictum beannacht[7]
vicarius biocáire[8]
vinum fíon[9]
gratum gradam[10]
logica loighic[11]
meretrix meirdreach[12]
honorem onóir[13]
brassica praiseach[14]
reliquiae reilig[15]
sacerdos sagart[16]
zōdiacus stoidiaca[17]

Béarla go Gaeilge[cuir in eagar | athraigh foinse]

Focal Béarla Focal Gaeilge Brí
zoo Páirc ina gcoinnítear bailiúchán ainmhithe fiáine

Gaeilge go Béarla[cuir in eagar | athraigh foinse]

Príomhalt: Focail Ghaeilge sa Bhéarla
Focal Gaeilge Focal Béarla
bainsídhe/beansídhe banshee
bogach bog
bóithrín boreen
bróg brogues
clábar clabber, clauber
cailín colleen
drom/druim drum (ridge), drumlin
drisín/drúishin drisheen
eiscir esker
Fianna Fenian
gallóglach gallowglass
go leor galore
griscín griskin
Ó hUallacháin (ainm teaghlach) hooligan
caoinim keening
leipreachán/leath bhrogán leprechaun
Luimneach Limerick
loch lough
póitín poteen
seamróg shamrock
sean-bhean bhocht shan Van Vocht
síbín shebeen
sailéala shillelagh
slíghbhín/slíbhín sleveen, sleiveen
sluagh slew
slab slob
sluagh-ghairm slogan
tuilleadh tilly
tur loch turlough
uisce beatha whiskey

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. “loan-word” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2024-04-04.
  2. Pádraig Ó Mianáin, eag.: “loanword — Aistriúchán Gaeilge ar loanword (An Foclóir Nua Béarla-Gaeilge)” (ga). An Gúm (2020). Dáta rochtana: 2024-04-04.
  3. Niall Ó Dónaill, eag.: “Foclóir Gaeilge-Béarla (Ó Dónaill): focal iasachta” (ga). Teanglann.ie. An Gúm (1977). Dáta rochtana: 2024-04-04.
  4. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
  5. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
  6. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
  7. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
  8. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
  9. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-11.
  10. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-11.
  11. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
  12. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-11.
  13. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-11.
  14. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-11.
  15. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-11.
  16. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.
  17. eDIL 2019: An Electronic Dictionary of the Irish Language, based on the Contributions to a Dictionary of the Irish Language”. Acadamh Ríoga na hÉireann (1913–1976). Dáta rochtana: 2024-04-04.