Easóg

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
WD Bosca Sonraí Ainmhí BheoEasóg
Mustela erminea Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Sonraí
Tréimhse iompair9.5 míosa Cuir in eagar ar Wikidata
Príomhfhoinse biacoinín Cuir in eagar ar Wikidata
Is foinse é an tacsón seo demionvéir agus eirmín Cuir in eagar ar Wikidata
Ionchas saoil5 bliain Cuir in eagar ar Wikidata
Tréimhse saoil is faide12.5 bliain Cuir in eagar ar Wikidata
Gnáthógcaschoill agus foraois Cuir in eagar ar Wikidata
Airde0.2475 m Cuir in eagar ar Wikidata
Mais0.219 kg (meáchan fásta) Cuir in eagar ar Wikidata
Meánlíon in ál6 Cuir in eagar ar Wikidata
Stádas caomhnaithe
Speiceas is lú imní
UICN29674 Cuir in eagar ar Wikidata
Tacsanomaíocht
RíochtAnimalia
FíleamChordata
AicmeMammalia
OrdCarnivora
FineMustelidae
GéineasMustela
SpeiceasMustela erminea Cuir in eagar ar Wikidata
Linnaeus, 1758
Léarscáil de raon an tacsóin

Cuir in eagar ar Wikidata
Ceantair eindéimeacha

Cineál ainmhí beag feoiliteach í an easóg[1] (Mustela herminea).[2] Ainmneacha Gaeilge eile iad eas, beainín uasal agus cailín uasal. Bíonn na heasóga le fáil sna réigiúin mheasartha, fho-Artacha agus Artacha san Eoraip, san Áise agus i Meiriceá Thuaidh. Tugadh roinnt acu go dtí an Nua-Shéalainn freisin le srianta a chur leis na coiníní a bhí ag rith damhsa ar fud na n-oileán.[3]

Bíonn na heasóga amuigh istoíche nó le creapascal an lae. Uaireanta, d'fheicfeá ceann acu de lá freisin.[4]

Maraíonn an easóg feithidí, coiníní, creimirí cosúil le luchóga agus francaigh, éanacha, agus uaireanta, éisc.[2] Tá an easóg in ann ainmhithe is mó ná í féin a mharú. Nuair is féidir léi níos mó ainmhithe a mharú ná a ithe, cuireann sí an farasbarr acu i dtaisce le haghaidh na coise tinne.

Tugann an easóg an-aire dá chríoch féin, agus í ag cur ruaigeadh ar na heasóga eile den ghnéas chéanna a chastar uirthi taobh istigh dá raon. Bíonn níos mó ná aon phluais aici taobh istigh dá raon, agus is minic a bhaineann sí úsáid as pluaiseanna na n-ainmhithe a mharaíonn sí. Cé go bhfuil an easóg chomh beag is atá, tá an baineannach an-fhada ag iompar clainne, mar atá, aon mhí déag. Luíonn sé le réasún nach féidir leis an easóg ach aon ál amháin a bhreith in aghaidh na bliana.[5]

Bíonn an easóg donn, ach i dtíortha ina mbíonn sé ag síobadh sneachta sa gheimhreadh, iompaíonn an easóg bán le nach n-aithneofaí thar an sneachta í.[6]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. “Mustela erminea” | téarma.ie”. Téarma.ie: An Bunachar Náisiúnta Téarmaíochta don Ghaeilge. An Coiste Téarmaíochta. Dáta rochtana: 2023-06-26.
  2. 2.0 2.1 Harris, Stephen, 1950- Yalden, D. W. (Yalden, Derek William), 1940- (2008). "Mammals of the British isles : handbook". The Mammal Society. OCLC 489547862. 
  3. King, C. M. (Carolyn M.) (1984). "Immigrant killers : introduced predators and the conservation of birds in New Zealand". Oxford University Press. OCLC 12628226. 
  4. "Stoat and weasel" (en). NatureScot. Dáta rochtana: 2022-10-20.
  5. King, C. M. (Carolyn M.) (2007). "The natural history of weasels and stoats : ecology, behavior, and management". Oxford University Press. OCLC 62089933. 
  6. V. G. Geptner; A. A. Nasimovich, A. G. Bannikov, Robert S. Hoffmann (1989-<c2002>). "Mammals of the Soviet Union". Leiden: Brill. OCLC 17953816.