Conall Gulban

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Infotaula de personaConall Gulban
Beathaisnéis
Breithluach anaithnid
Básc. 464
Gníomhaíocht
Gairm Cuir in eagar ar Wikidata
Teaghlach
TeaghlachUí Néill Cuir in eagar ar Wikidata
PáisteFergus 'Cendfota' (?), Dauí (?) Cuir in eagar ar Wikidata
AthairNiall Noígíallach
SiblínEoghan mac Néill agus Coirpre mac Néill

Ba mhac le Niall Naoighiallach é Conall Gulban. Bhí sé ina rí ar Thír Chonaill - ba é a thug an t-ainm don cheantar sin ar a dtugtar Dún na nGall anois agus. Ba dheartháir é le hEoghan, a thug a ainm do chontae Thír Eoghain. Ba é an chéad duine uasal a bhaistigh Naomh Pádraig é.

Tagann a leasainm as Binn Ghulbain i gContae Shligigh, an áit as a d'imigh mic Néill chun Aileach a chloí.[1] Maraíodh é ag na Masraige ag Magh Slecht, Contae an Chabháin, sa bhliain 464. Adhlacadh é ag Naomh Caillin i bhFíonach, Contae Liatroma.[2][3] Deirtear go bhfuair Eoghan bás le huaigneas nuair a chuala sé faoi bhás a dhearthár. Cuireadh Conall Gulban i bhFíonach, Contae Liatroma.

Feictear Conall mar chomrádaí Chaoilte mhic Rónáin, ar cheann de phearsana na bhFiann sa scéal Agallamh na Seanórach, a mhair go dtí ré na Críostaíochta agus a d'inis eachtraí na bhFiann agus bríonna logainmneacha do Naomh Pádraig. Rinne Caoilte amhlaidh le Conall i dTír Chonaill agus d'aimsigh taisce na bhFiann as na tuamaí meigiliteacha éagsúla a tháinig siad orthu ar a dturais.

Ba iad Fergus Cendfota Duí agus Éanna Bogaine a bheirt mhac. Glaotar Cineál Chonaill ar a shliocht. Ba de shliocht Chonaill iad Naomh Colm Cille, Clann Uí Dhochartaigh, Clann Uí Ghallchóir, Clann Uí Dhomhnaill, Clann Uí Bhaoill agus mórán clann eile.

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Byrne, lch. 84
  2. Annála na gCeithre Máistrí, ACM 464.3
  3. 'Flannacán mac Cellaig rí Breg hoc carmen. His poem on the death of some Irish heroes', le Kathleen Mulchrone, in "Journal of Celtic Studies", iml. I (1949-50), ll. 80-93, stanza 22.