Cloich na Coillte

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
(Athsheolta ó Cloch na Coillte)
Bosca Geografaíocht PholaitiúilCloich na Coillte

Cuir in eagar ar Wikidata

Suíomh
Map
 51°37′19″N 8°53′11″W / 51.62196°N 8.886395°W / 51.62196; -8.886395
Stát ceannasachÉire
Cúige ÉireannachCúige Mumhan
Contae in ÉirinnContae Chorcaí Cuir in eagar ar Wikidata
Daonra
Iomlán4,592 (2016) Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús444.53 hab./km²
Tíreolaíocht
Achar dromchla10.33 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Eile

Logainm.ie9192
Suíomh gréasáinclonakilty.ie Cuir in eagar ar Wikidata

Baile i gContae Chorcaí is ea Cloich na Coillte[1] (nó Clanna Chaoilte b'fhéidir) (Clonakilty as Béarla) Tá an baile suite ag ceann Bhá Chloich na Coillte taoide. Úsáidtear an chúlchríoch tuaithe go príomha le haghaidh feirmeoireachta déiríochta. Ba é daonra an bhaile i 2016 ná 4,592. Is mol turasóireachta é an baile in Iarthar Chorcaí, agus aithníodh é mar an “Baile is Fearr san Eoraip” in 2017, agus “Áit is Fearr na Bliana” in 2017 ag Institiúid Ríoga Ailtirí na hÉireann. Tá Cloich na Coillte i ndáilcheantar Chorcaí Thiar Theas (Dáil Éireann), a bhfuil trí shuíochán aige.[2]

Sna laethanta a bhí, bhí pórtar den déanamh Wrastler á ghrúdú i gCloich na Coillte. Is é an breithiúnas a thug an t-iascaire Seán Ó hAodha as sean-Ghaeltacht Ros Ó gCairbre ar an mbeoir seo ná ...an pórtar a bhí acu á dhéanamh is é an "Raisléir" a thugaidís air, mar leagadh sé iad i ngan fhios dóibh.[3]

Stair[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá roinnt suíomhanna ársa agus réamh-Cheilteach i gceantar Chloich na Coillte, lena n-áirítear lios Lios na gCon.

Thóg muintir na Normannach caisleáin sa cheantar ina dhiaidh sin, agus maireann roinnt sloinnte Normanacha go dtí an lá atá inniu ann. ), gar don áit ina bhfuil an baile reatha anois.

Sa 14ú haois, roinn stráice deich míle coillearnaí bogaire Tuath na gCoillte (talamh na gcoillte) barúntacht Ibane (Ardfield) agus Barryroe agus shroich sé an fharraige ag Bá Chloich na Coillte. Anseo, taifeadadh caisleán ar a dtugtar Coyltes Castell i rolla pléadála 1378. Gabhadh Cloghnykyltye air seo ina dhiaidh sin, ceann de na litriúcháin foghraíochta iomadúla do Cloch na gCoillte (Irish cloch ’, na Gaeilge do chloch nó d'fhoirgneamh cloiche, agus‘ coillte ’a chiallaíonn coillte).

Bhain Clonakilty leas as pátrúnacht Richard Boyle, 1ú Iarla Chorcaí ('an Iarla Mór'), a mheastar a bhunaigh uaireanta. [Teastaíonn gá] Ba é an Tiarna Corcaigh a fuair a chairt ó Rí Séamas I Shasana i 1613 an ceart baill a thabhairt ar ais chuig Teach na dTeachtaí Éireannacha. Chuir buirg Chloich na Coillte beirt chomhalta ar ais ó 1613 go 1801; dícháilíodh é nuair a tháinig Acht an Aontais i bhfeidhm i mí Eanáir 1801.

Fuair ​​Iarlaí na Sionainne, brainse eile de shliocht na Búille, na tailte i gCloich na Coillte ina dhiaidh sin. D'fhan siad mar phríomh-thiarnaí talún an bhaile ón ochtú haois déag go dtí tús an fichiú haois.

Tugtar “an t-aon áit i gCúige Mumhan ar fad ar Shannonvale, in aice le Cloich na Coillte, áit a raibh buille de shaghas éigin buailte le linn Éirí Amach '98” i gCath na Croise Móire. Tá dealbh comórtha ag ceiliúradh Chath na Mór Trasnaigh i gCearnóg Astna i lár Chloich na Coillte. Cath an Chrosaire Mhóir, Cloich na Coillte.

Bhí Michael Collins, a bhí ina Stiúrthóir Faisnéise don IRA, a lorg neamhspleáchas ón mBreatain sa tréimhse 1920-1921, ina chónaí i gCloich na Coillte agus d'fhreastail sé ar scoil náisiúnta na mbuachaillí. Bhí Collins ina Chathaoirleach ar an Rialtas Sealadach ina dhiaidh sin agus bhí sé ina chuid lárnach de bhunú Shaorstát na hÉireann. Maraíodh Collins i luíochán Frith-Chonartha le linn an Chogaidh Chathartha. Thug sé roinnt ócáidí ó Óstán O'Donovan ar Phríomhshráid Chloich na Coillte. Ar Chearnóg Emmet, áit a raibh cónaí ar Collins ar feadh tréimhse, tá dealbh de Michael Collins (tógtha agus tiomnaithe i 2002) agus músaem (a osclaíodh in 2016). Michael Collins séadchomhartha

I mí Aibreáin 1943, bhí plána cogaidh, Boeing B-17 Flying Fortress, ag taisteal ó Mharacó go Sasana nuair a cuireadh iallach air stad neamhsceidealta a dhéanamh ag riasc díreach taobh amuigh de Chloich na Coillte. Shíl na saighdiúirí go raibh siad ag eitilt os cionn na hIorua a bhí gafa leis an nGearmáin ach go raibh siad díomách i gceo. Ní raibh an fhoireann gortaithe sa tuirlingt agus, nuair a tháinig siad as an bportach, bhuail siad leis an bhfear áitiúil Eddie Collins a threoraigh iad isteach sa bhaile.

Ainmnítear Gairdíní Kennedy ag Cearnóg Emmet (Cearnóg na Sionainne roimhe seo) i lár an bhaile i ndiaidh John F. Kennedy.

I Meitheamh 2012, rinneadh damáiste do Chloich na Coillte ag tuilte

Cultúr agus ceol[cuir in eagar | athraigh foinse]

Reáchtálann barraí Chloich na Coillte oícheanta ceoil beo i rith na bliana, agus tá fáilte curtha ag roinnt ceoltóirí mór le rá agus teach sa cheantar. Mar shampla, rinne Noel Redding a bhaile, mar atá an t-amhránaí Roy Harper. Seisiúin Tradóireachta Oíche Luain, O'Donovans Tá an Máirt Trad agus Shanley Music Famous Music i measc na bpríomhionaid ceoil.

Tá roinnt féilte á reáchtáil ag an mbaile gach bliain, ina measc tá Féile Giotár Idirnáisiúnta Chloich na Coillte i lár mhí Mheán Fómhair, féile The Motion agus Féile Waterfront i mí Lúnasa. Bhí imeachtaí Éireannacha le feiceáil i bhFéile na Cois Cuain 2010, Cór Soiscéal Bhaile Átha Cliath, Mundy, Aslan, The Heathers, Setmaker agus Spanish Amhránaí Paula Gómez agus a bhanna ceoil.

Bia[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá cáil ar Chloich na Coillte as a maróg dubh. Is as siopa búistéara Twomey i Sráid an Phiarsaigh a tháinig Putóg dhubh Chloich na Coillte. Tá an t-oideas spice rúnda tugtha suas trí na glúine ó na 1880í, agus níl sé ar eolas ach ag muintir Twomey.

Turasóireacht[cuir in eagar | athraigh foinse]

Is ceann scríbe turasóireachta sa cheantar é an Sráidbhaile Múnla i gCloich na Coillte, agus áirítear leis samhlacha lán-scála de bhailte Chloich na Coillte agus na bailte in aice láimhe - tógtha ar mhionsamhail de líne iarnróid an cheantair.

Is músaem é Michael Collins House atá tiomnaithe do Michael Collins, ceannaire réabhlóideach na hÉireann. Tá an músaem leagtha amach i dteach baile Seoirseach athchóirithe ar Chearnóg Emmet, áit a raibh cónaí ar Collins ó 1903 go 1905. Insíonn an músaem scéal shaol Collins agus stair neamhspleáchas na hÉireann trí thurais, taispeántais, taispeántais idirghníomhacha, agus déantáin stairiúla.

Is é Cloich na Coillte an t-aon "Féile Randamach Kindness" ar domhan a bhunaigh Club áitiúil na Cloichkilty Macra na Feirme. Gearr an Mhíchumas agus Scaip an Dearcadh ".

Tionóltar Carnival Shráid Chluain na Coillte i mí an Mheithimh gach bliain, agus bíonn ceol beo, gníomhaíochtaí agus imeachtaí eile i gceist leis.

I measc na nithe is díol spéise eile sa bhaile tá Músaem Chloich na Coillte, na tithe Seoirseach i gCearnóg Emmet agus Ionad Micheal Collins atá suite cúpla míle soir ón mbaile. Tionóltar Margadh Feirmeoirí ag alley Uí Dhonnabháin gach Aoine.

Iompar[cuir in eagar | athraigh foinse]

Is é Aerfort Chorcaí an t-aerfort is gaire don bhaile, agus soláthraíonn Bus Éireann naisc chóiste ó Chloich na Coillte go Corcaigh agus an Sciobairín. Le linn mhíonna an tsamhraidh, tá nasc bus go Cill Airne trí bhóthar an N71 tríd an Sciobairín, Beanntraí, an Gleann Garbh agus an Neidín.

Bhí Cloich na Coillte ar cheann de na cinn scríbe ar Iarnród Iarthar Chorcaí, iarnród príomhlíne Éireannach ó Chathair Chorcaí go codanna éagsúla de Iarthar Chorcaí, a dhún i 1961. Osclaíodh stáisiún iarnróid Chloich na Coillte ar an 28 Lúnasa 1886, ach dhún sé ar deireadh an 1 Aibreán 1961.

Tá Clonkility ina bhaile do ClonBike, an t-aon chóras Rothar-Roinnt in Éirinn i mbaile Chluain na Coillte.

Spórt[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tá club C.L.G., dhá clubanna sacair ("Clonakilty A.F.C." agus "Clonakilty Town"), club rugbaí agus club na healaíona comhraic ("Warrior Tae Kwon Do") i gCloich na Coillte. Bhí a lán rathúlacht ag na bhfoirne i mblianta beaga anuas.Bhuaigh siad an comórtas Peil Sinsear Chorcaí i 2009 agus 1996 agus an craobhchomórtais Mionaoiseach "B" san iománaíocht i 2007. Tá an club rugbaí ag imirt san 2ú Roinn dan Sraithchomórtas Uile-Éireann. Ghlacann mhic léinn an club "Warrior Tae Kwon Do" Cloich na Coillte páirt in a lán gcomórtais Tae Kwon Do, Kickboxing agus Saor-Stíl agus tá 4 Seaimpíní Domhan [4] agaibh i ndisciplíní éagsúla.

Tránna[cuir in eagar | athraigh foinse]

Trá an Bhrait Ghoirm ag Inchydoney Island.

Tá an Trá Fada thart ar 15 nóiméad ó Chloich na Coillte agus ag amharc amach ar theach solais Galley Head - míle agus leath de ghaineamh teorantach le tonnta dumhcha. Úsáidtear surfers an foirceann uachtarach ach níl an chuid eile den trá sábháilte do shnámha mar gheall ar chrann contúirteach.

Tá Trá Duneen trasna an bhá ó thaobh na láimhe deise de Inchydoney trá

Daoine cáiliúla as an gceantar[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]

  1. Cloich na Coillte/Clonakilty | logainm.ie” (ga). Bunachar Logainmneacha na hÉireann (Logainm.ie). An Coimisiún Logainmneacha. Dáta rochtana: 2023-06-22.
  2. http://www.cso.ie/census/documents/census2006_Table_7_and_12.pdf
  3. lch. 468 sa leabhar úd Seanchas ó Chairbre, Seán Ó Cróinín a thóg síos, Donncha Ó Cróinín a chuir in eagar. Comhairle Bhéaloideas Éireann, An Coláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath 1985
  4. http://www.warriortkd.com/hall-of-fame/[nasc briste go buan]

Naisc sheachtracha[cuir in eagar | athraigh foinse]