An Mhongóil

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Bosca Geografaíocht PholaitiúilAn Mhongóil
Монгол Улс (mn)
ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ ᠤᠯᠤᠰ (mn) Cuir in eagar ar Wikidata
Bratach Armas
Bratach Armas

Cuir in eagar ar Wikidata

AintiúnAmhrán náisiúnta na Mongóile Cuir in eagar ar Wikidata

Mana«Go Nomadic, Experience Mongolia» Cuir in eagar ar Wikidata
Ainmnithe in ómósMógail Cuir in eagar ar Wikidata
Suíomh
Map
 46°N 105°E / 46°N 105°E / 46; 105

PríomhchathairUlánbátar Cuir in eagar ar Wikidata
Daonra
Iomlán3,409,939 (2021) Cuir in eagar ar Wikidata
• Dlús2.18 hab./km²
Teanga oifigiúilan Mhongóilis Cuir in eagar ar Wikidata
Tíreolaíocht
Cuid deAn Áise Thoir Cuir in eagar ar Wikidata
Achar dromchla1,564,116 km² Cuir in eagar ar Wikidata
Airde1,528 m Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is airdeHüiten Peak (en) Aistrigh (4,374 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Pointe is ísleHoh Nuur (en) Aistrigh (560 m) Cuir in eagar ar Wikidata
Ar theorainn le
Sonraí stairiúla
Leanann sé/síImperial China (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
Cruthú1911
12 Feabhra 1992:  (Constitution of Mongolia (en) Aistrigh)
Saoire phoiblí
Eagraíocht pholaitiúil
Córas rialtaiscóras parlaiminteach Cuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht feidhmiúcháinRialtas na Mongóile Cuir in eagar ar Wikidata
Comhlacht reachtachState Great Khural (en) Aistrigh Cuir in eagar ar Wikidata
• President of Mongolia (en) Aistrigh Cuir in eagar ar WikidataTsakhiagiin Elbegdorj (2009–2017) Cuir in eagar ar Wikidata
• Prime Minister of Mongolia (en) Aistrigh Cuir in eagar ar WikidataOyunerdene Luvsannamsrai (2021–) Cuir in eagar ar Wikidata
Eacnamaíocht
OTI ainmniúil15,286,441,740 $ (2021) Cuir in eagar ar Wikidata
AirgeadraTögrög Cuir in eagar ar Wikidata
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama
Fearann Idirlín barrleibhéil.mn Cuir in eagar ar Wikidata
Glaochód+976 Cuir in eagar ar Wikidata
Uimhir theileafóin éigeandála101, 102, 103 agus 105 Cuir in eagar ar Wikidata
Cód tíreMN Cuir in eagar ar Wikidata

Tír atá suite in oirthear na hÁise is ea an Mhongóil. Tá teorainn aici leis an Rúis sa tuaisceart agus leis an tSín sa deisceart. Is í Ulánbátar príomhchathair na tíre. Ba Mhongólach é Geingeas Cán, an a bhunaigh Impireacht na Mongólach, an Impireacht is mó riamh.

Teangacha[cuir in eagar | athraigh foinse]

Is í an Mhongóilis an teanga oifigiúil, agus labhraíonn timpeall 95% den phobal í. Tá canúintí ar nós an Oirat (san iarthar) agus Buryat (sa tuaisceart) le cloisteáil ann freisin. Cé nach meastar go bhfuil an Mhongóil mar chuid den Turcastáin, tá roinnt daoine ann a labhraíonn an Chasaicis agus Tuvan, dhá theanga Thuirciceacha. Is é in iarthar na tíre, i ngar don teorainn, is mó a chloisfeá na teangacha sin.

Is í an Rúisis an teanga iasachta is mó a fhoghlaimítear sa Mhongóil, agus an Béarla ina dhiaidh sin. Tá an t-éileamh ar Shínis agus ar Chóiréis de shíor ag dul i méid, ar mhaithe le forbairt sa chumarsáid idir na tíortha sin, is eisimirce go háirithe. Oibríonn na deich mílte Mongólach sa Chóiré Theas.

Córas Scríbhneoireachta[cuir in eagar | athraigh foinse]

Úsáidtear an Aibítir Choireallach chun an teanga a scríobh den chuid is mó sa lá atá inniu ann. Bhí sé ar intinn ar an rialtas an tseanaibítir Mhongólach a athbhunú sa tír i 1994, ach níor éirigh leis ina iomláine; feictear í in úsáid go hiondúil mar scríbhneoireacht mhaisiúil sa lá atá inniu ann. Tá na hiarrachtaí siúd fós ar siúl, áfach, agus tá béim á cur uirthi sa gcóras oideachais go háirithe.

Cúigí[cuir in eagar | athraigh foinse]

Tagairtí[cuir in eagar | athraigh foinse]